Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 2024 yılı bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Göktaş: (2) - "(Yaşlı ve engelli hizmetleri) Yeni dönemde hizmetlerimizin önem ve yoğunluğunu göz önüne alarak, bu alanı iki müstakil genel müdürlük olarak yeniden düzenleyip çalışmaları daha spesifik hale getireceğiz" - "Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele 4'üncü Ulusal Eylem Planı ile 2024 yılı faaliyet planımızı bu hafta sonu kamuoyuyla paylaşacağız"
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, yaşlı ve engellilere yönelik hizmet alanını iki müstakil genel müdürlük olarak yeniden düzenleyip çalışmaları daha spesifik hale getireceklerini bildirdi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, bakanlığının 2024 yılı bütçesine ilişkin sunum yapan Göktaş, yaşlıların topluma katılımını üst düzeyde tutacak özel politikalar geliştirdiklerini belirtti.
Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Programı'na yüzde 102 artış oranıyla 2024'te 8,5 milyar lira bütçe ayırdıklarını anlatan Göktaş, bu kapsamda 10 gün önce Darülaceze Sosyal Yaşam Şehri'ni hizmete sunduklarını anımsattı.
Göktaş, 168 huzurevinde 14 bin 637 yaşlıya bakım hizmetini yatılı olarak sunduklarını ifade ederek, 13 bin 312 yaşlıya da özel kuruluşlarca işletilen 268 huzurevinde bakım hizmeti sağladıklarını dile getirdi.
2016'da başlattıkları Yaşlı Destek Programı'yla yaşlıların temel bakımlarını evlerinde yaptıklarını söyleyen Göktaş, belediyelere proje bazlı kaynak aktardıkları programla 87 bin 479 hanede, 128 bin 148 yaşlıya hizmet götürdüklerini kaydetti.
- Şehir içi toplu taşımada 1,9 milyar liralık ödeme
Engelli ve yaşlıların şehir içi toplu taşımadan ücretsiz yararlanmalarını sağladıklarını belirten Göktaş, "Bu kapsamda 2015 yılından bugüne kadar 1,9 milyar lira ödeme yaptık. Araç başına yaptığımız ödemeyi bu yıl yüzde 100'den fazla artırdık." dedi.
Mahinur Özdemir Göktaş, TÜİK ile Yaşlı Profili Araştırması yaptıklarını ifade ederek, yaşlılara yönelik politikaların seyrini belirleyecek bu araştırmanın ön sonuçlarını 2024'ün Mart ayında kamuoyuyla paylaşacaklarını açıkladı.
Yaşlı ve engelliler için yürütülen çalışmaların kapsamını daha da genişlettiklerini anlatan Göktaş, "Yeni dönemde hizmetlerimizin önem ve yoğunluğunu göz önüne alarak, bu alanı iki müstakil genel müdürlük olarak yeniden düzenleyip çalışmaları daha spesifik hale getireceğiz." diye konuştu.
Göktaş, kadının Türk medeniyetinde her daim saygın bir yeri olduğunu vurgulayarak, genel istihdam oranı yüzde 12 artarken, kadın istihdamının yüzde 25 oranında artırıldığına dikkati çekti.
İŞKUR eğitimleri, KOSGEB ve KOBİ destekleriyle kadınlara yeni iş imkanları sağladıklarını dile getiren Göktaş, KOBİ sahibi ve esnaf kadın girişimcilerin sosyo-ekonomik konumlarını güçlendirerek, ihracatta daha fazla yer almalarını sağlayacaklarını ve kadın girişimciliğini daha da yaygınlaştıracaklarını söyledi.
- "1008 yeni kadın kooperatifinin kurulmasını sağladık"
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Göktaş, iki bakanlıkla yürüttükleri çalışmalarla 1008 yeni kadın kooperatifinin kurulmasını sağladıklarını belirterek, Kadınların Kooperatifler Yoluyla Güçlendirilmesi Projesi ile 7 bin 114 kadına ürün geliştirme ve gıda güvenliği konularında danışmanlık ve eğitim hizmeti verdiklerini kaydetti.
Geleceğini Kuran Genç Kadınlar Projesi ile 11 ilde kadınların ihtiyaçlarına göre eğitim ve danışmanlık faaliyetleri yürüttüklerini bildiren Göktaş, genç kadınların Türkiye'nin her yerinde iş, staj, eğitim ve girişim desteğine ulaşmalarına destek olduklarını söyledi. Göktaş, Türkiye'de Kadın-Erkek Eşitliğine Duyarlı Planlama ve Bütçeleme Projesi ile kadın ve erkeklerin farklı öncelik ve ihtiyaçlarını gözeten bir bakış açısını planlama ve bütçelemenin tüm aşamalarına yansıtmayı hedeflediklerini belirtti.
Kadınların şiddetle karşı karşıya kalmasının hukuken de vicdanen de ahlaken de asla kabul edilemeyeceğini vurgulayan Göktaş, bu alandaki mücadeleyi sıfır tolerans ilkesiyle ve büyük bir kararlılıkla sürdürmeye devam edeceklerini ifade etti.
- "Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Genelgesi birkaç gün içinde yayımlanacak"
Mahinur Özdemir Göktaş, Kadının Güçlenmesi Programı'na ayırdıkları bütçeyi 2024 yılı için yüzde 165 oranında artırdıklarını dile getirerek, şöyle konuştu:
"Kadına yönelik şiddetle mücadelede dünyada eşi benzeri az bulunan bir hukuki düzenlemeye sahibiz. Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele 4'üncü Ulusal Eylem Planı ile 2024 yılı faaliyet planımızı bu hafta sonu kamuoyuyla paylaşacağız. Kadının Güçlenmesi 2. Strateji Belgesi ve Eylem Planı ile eğitim, sağlık, ekonomi, liderlik ve karar alma mekanizmalarına katılım, çevre ve iklim değişikliği konularında temel politikalarımızı güçlendireceğiz. Şiddetle mücadele politikalarımız için önemli bir kaynak olacak Türkiye'de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması'nın üçüncüsünü 2024 yılının ilk yarısında yapacağız. Mevcut koşulları göz önünde bulundurarak genişlettiğimiz Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Genelgesi'nin, birkaç gün içerisinde yayımlanacağını dile getirmek isterim."
Kadına yönelik şiddetle ilgili farkındalığı artırıcı programlardan 4 milyondan fazla kişinin eğitim aldığını belirten Göktaş, 81 ildeki Şiddet Önleme ve İzleme Merkezlerinde (ŞÖNİM) 2012'den bugüne kadar 1 milyon 618 bin kişiye hizmet verdiklerini söyledi.
2024'te Adana, Antalya, Bursa, İstanbul, İzmir, Konya ve Şanlıurfa'da yeni ŞÖNİM'leri faaliyete geçireceklerini açıklayan Göktaş, şöyle devam etti:
"2002 yılında kapasitesi 283 olan 11 kadın konukevimiz bulunuyorken, bu yıl itibarıyla 112'si bakanlığımıza bağlı olmak üzere 149 kadın konukevinde 3 bin 650 kadına yardım eli uzatıyoruz. Kadın konukevlerini mağdur kadınların ve beraberindeki çocuklarının risk durumları ve farklı ihtiyaçlarına göre yapılandırıyoruz. Bu doğrultuda, 15 ilde 17 kadın konukevini ihtisaslaştırdık. Erken yaşta ve zorla evlilikleri önlemek için 28 ilde acil eylem planlarımızı etkili bir şekilde yürütüyoruz. Bu kapsamda 2002 yılından bugüne 16-17 yaş grubunda evlenen kız çocuklarının oranını yüzde 73 azalttık. Kadın, çocuk ve aile bireylerine yönelik her türlü şiddet, istismar ve ihmal vakalarının hukuki süreçlerini 81 ilde 350 avukatımızla titizlikle takip ediyor, davalarda mağdurların yanında yer alıyoruz."
- "Şehit yakını, gazi ve gazi yakını 48 bin 819 kişinin kamuda istihdamını sağladık"
Türkiye Cumhuriyetinin şehit ve gazilerin kahramanlık ve fedakarlıklarının eseri olduğunu dile getiren Göktaş, onların emanetlerine sahip çıkmanın da vefa borcu olduğunu söyledi.
Göktaş, bu anlayışla şehit yakını ve gazileri ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda desteklediklerini ifade ederek, "Şehit yakını, gazi ve gazi yakını 48 bin 819 kişinin kamuda istihdamını sağladık. Nisan ayında yaptığımız değişiklikle muharip gazilerin şeref aylıklarının, sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın eşitlenmesini sağladık. Toplam 226 bin 367 ücretsiz seyahat kartını şehit yakını, gazi ve gazi yakınları ile vazife malullerimize ulaştırdık. 30 bin 929 Kıbrıs gazimize Milli Mücadele Madalyası tevcih ettik. Bu yıl 81 ilde sınavlara giren şehit ve gazilerin çocuklarına 3 bin 296 rehberlik ve danışmanlık hizmeti sunduk. Kariyer planlamalarına yardımcı olduk." diye konuştu.
Türkiye Şehit Yakınları ve Gaziler Dayanışma Vakfı ile şehit yakını ve gazilere hizmet etmeye devam ettiklerini anlatan Göktaş, "15 Temmuz, İstanbul Beşiktaş saldırısı ve Zeytin Dalı Harekatı'nda hayatını kaybeden şehit yakını ve gaziler için yapılan şartlı bağışları hak sahiplerine aylık ödemeler halinde aktardık. Yardım miktarını 2 bin 600 liradan 4 bin liraya çıkardık. Son 2 yılda bayramlarda, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü'nde ilave ödemeler gerçekleştirdik." dedi.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Göktaş, hak sahibi şehit yakını ve gazilere bugüne kadar 569,9 milyon lira ödeme yaptıklarını, kasım başında 2 bin 863 şehit yakını ve gazinin toplu ödeme talebini yerine getirdiklerini söyledi.
Bakan Göktaş, vakıf hesaplarında bulunan 7,2 milyon lira ile 15 Temmuz Dayanışma Kampanyası kapsamında 218 hak sahibine tercihleri doğrultusunda aylık ödeme yapmaya devam ettiklerini kaydetti.
Sosyal yardımlardan faydalananların yüzde 82'sinin çalışamayacak durumda olan vatandaşlardan oluştuğunu aktaran Göktaş, sosyal yardımları değişen ihtiyaç gruplarına göre çeşitlendirdiklerini ve 2022 yılı itibarıyla sosyal yardımların farklı kalemlerinden 4,4 milyon hanenin yararlandığını ifade etti.
Kadınların sosyal, kültürel, kişisel ve mesleki gelişimlerine katkı sağlamak için bu yıl 279 Aile Destek Merkezi (ADEM) ve 61 Sosyal Dayanışma Merkezi (SODAM) açtıklarını kaydeden Göktaş, böylece ADEM sayısını 610'a, SODAM sayısını 108'e çıkardıklarını bildirdi.
- "2023'te hizmet götürdüğümüz yaşlı ve engelli sayısını 126 bin 40'a çıkardık"
Göktaş, Türkiye Aile Destek Programı'nı bir yıl daha uzattıklarını anımsatarak, şöyle devam etti:
"2010 yılında başlayan yaşlıların ve engellilerin kişisel bakımlarının yapılmasını geçtiğimiz yıl ulusal bir program haline getirdik. Böylece Ulusal Vefa Programı ile yaşlıların ve engellilerin zaruri ihtiyaçlarının düzenli olarak karşılanmasını sağlıyoruz. Bu kapsamda 2022 yılında 59 bin yaşlı ve engelli vatandaşa hizmet verirken 2023 yılında hizmet götürdüğümüz yaşlı ve engelli sayısını 126 bin 40'a çıkardık. Çalışabilecek durumda olan vatandaşlarımıza İŞKUR üzerinden iş imkanı sağlıyoruz. Düzenli sosyal yardım alırken istihdam edilen kişilerin 12 ay boyunca işveren sigorta primini ödüyoruz. Bu kişilere, brüt asgari ücretin yüzde 10'una kadar ve tek seferlik 4 bin 471 lira işe başlama yardımı yapıyoruz. Ayrıca eğitim, gıda ve kömür yardımlarında öncelik tanıyor, Eğitim ve Sağlık Yardımını 12 ay boyunca devam ettiriyoruz."
Türkiye'nin dünyadaki en kuşatıcı sosyal destek sistemine sahip ülkelerden biri olduğunun altını çizen Göktaş, "2024 yılı bakanlığımız bütçesinde ücretsiz seyahat desteği için 740 milyon, koruyucu aile programı için 1,4 milyar, ihtiyaç sahibi ailelerin çocukları için 12,5 milyar, Aile Destek Programı için 32 milyar, engelli vatandaşlarımızın evde bakımları için 56,2 milyar, bakımı yapılan engelli ve yaşlı yakınları için 64,1 milyar, sağlık primi giderlerini karşılayamayan vatandaşlarımız için 100,5 milyar lira kaynak ayırdık." dedi.
Atacakları güçlü dijitalleşme adımlarıyla sosyal yardımları sadeleştireceklerini belirten Göktaş, 19 sivil toplum kuruluşuyla protokol imzaladıklarını ve önümüzdeki günlerde deprem bölgesi için Eğitim ve Vaka Yönlendirme Çalıştayı yapacaklarını açıkladı.
Uluslararası platformlarda aile, kadın, çocuk, engelli ve yaşlı hakları konusunda çalışmaları sürdürdüklerini ifade eden Göktaş, bu yıl imzaladıkları 5 uluslararası anlaşmayla taraf oldukları anlaşma sayısını 35'e çıkardıklarını kaydetti.
- "76 ülkede 1883 uluslararası sosyal hizmet vaka çalışması yürüttük"
Göktaş, yurt dışı temsilciliklerle vatandaşlara ve soydaşlara sosyal konularda destek olduklarını, ülkeyle olan bağlarını güçlendirdiklerini belirterek, bugün itibarıyla 76 ülkede 1883 uluslararası sosyal hizmet vaka çalışması yürüttüklerini anlattı.
Kısa bir süre önce ek ders karşılığı çalışan personelin şartlarını iyileştirdiklerini dile getiren Göktaş, diğer alanlarda çalışanların da beklentileri olduğunun farkında olduklarını, çalışanların tüm haklarını gözeterek beklentilerini karşılamak için ellerinden gelen tüm çabayı göstereceklerini söyledi.
Bu yıl 3 huzurevi, 4 çocuk evi sitesi, bir engelsiz yaşam merkezi, bir kadın konukevi, bir sosyal hizmet merkezi ve il müdürlüğünü milletin hizmetine sunduklarını hatırlatan Göktaş, 2024 yılı bütçesiyle de 8 huzurevi, 4 engelsiz yaşam merkezi, 4 çocuk evleri sitesi, bir kadın konuk evi, 5 sosyal hizmet merkezi ve il müdürlüğünün yapım ve hizmete alma faaliyetlerini sürdüreceklerini belirtti.
Göktaş, 2024 yılı bütçe tekliflerinin 334 milyar 349 milyon 925 bin lira olduğunu ifade ederek, merkez ve taşra birimlerinin personel giderlerine 28,4 milyar, sosyal güvenlik giderlerine 4,3 milyar, mal ve hizmet alım giderlerine 13,7 milyar, cari transferlere 283,5 milyar, sermaye giderlerine 4,1 milyar, sermaye transferlerine 5,2 milyon lira bütçe tahsis edildiğini kaydetti.
(Bitti)