Çatışmaların göçe zorladığı Yemenliler, zorlu şartlar altında yaşam mücadelesi veriyor

İç savaşın yerinden ettiği Muhammed Mutenbek: - "Çocukların ağlamaları, kadınların gözyaşları arasında yürüdük, bazılarımız gece olunca hayvanlarına binerdi. Evlerimizi ve geçim kaynaklarımızı geride bıraktık"

MUHAMMED EL-VAFİ - Yaklaşık 9 yıldır iç savaşın sürdüğü Yemen'de, çatışmalar nedeniyle yerlerinden edilen Yemenliler, temel ihtiyaçlarını karşılayamadıkları harabe çadır ve kulübelerde zorlu şartlar altında yaşam mücadelesi veriyor.

Birleşmiş Milletlerin (BM) ağustos ayında yayımladığı rapor göre, Yemen'de şiddetli çatışmaların çıktığı bölgelerde yüzde 80'i kadın ve çocuk olmak üzere 4,5 milyon kişi yaşadıkları yerleri terk etmek zorunda kaldı.

Yemen'de hükümet güçleriyle Husiler arasındaki şiddetli çatışmalar nedeniyle ülkenin dört bir yanında çok sayıda mülteci kampı kuruldu.

Ülkenin orta kesimlerinde bulunan petrol zengini Marib, güneybatıda nüfus yoğunluğu yüksek Taiz, Kızıldeniz'e kıyısı olan Hudeyde, kuzeybatıda Suudi Arabistan sınırındaki Hacca ve çok sayıda güney vilayetleri, iç göçe maruz kalan Yemenliler için mülteci kamplarının kurulduğu yerler olarak öne çıktı.

- "Çocukların ağlamaları, kadınların gözyaşları arasında yürüdük"

Hacca vilayetine bağlı sahil kenti Midi kırsalında yer alan El-Mehazin banliyösünde, iç göçe zorlanmış çocuğu ve yaşlısıyla 150'den fazla Yemenli aile, çölü andıran çorak bir arazide, derme çatma kulübe ve çadırlarda içinde bulundukları insanlık dramına rağmen hayata tutunmaya çalışıyor.

Şiddetli rüzgar ve yağmurların kulübesini harap ettiği Muhammed Mutenbek (38), eşi ve 7 çocuğuyla tıpkı diğerleri gibi savaştan önce yaşadığı bölgeye dönme umudunu besliyor.

Yaşadıklarını AA muhabirine anlatan Mutenbek, "Savaşın ilk yılının ortalarında, Midi çevresindeki top atışları ve çatışmalar nedeniyle günlerce süren korku ve dehşetin ardından yaşadığımız yerden ayrılmaya karar verdik." dedi.

Midi ve çevresinde o dönem elektrik kesintilerinin yaşandığını aktaran Mutenbek, "Çocukların ağlamaları, kadınların gözyaşları arasında yürüdük, bazılarımız gece olunca hayvanlarına binerdi. Evlerimizi ve geçim kaynaklarımızı geride bıraktık." diye konuştu.

Sekiz yılda 4 farklı bölgeye göçmek zorunda kaldığını aktaran Mutenbek, Hacca vilayetindeki çeşitli bölgelerde bulunduğunu ve son olarak El-Mehazin'deki Beni Fayid ismi verilen bölgeye döndüğünü söyledi.

- Yaşadıkları kulübeler 6 ay dayanıyor

Mutenbek ve bölgedeki göçmenler, hükümetin ve yardım kuruluşlarının yokluğunda, kötüleşen yaşam koşullarından, kulübe ve çadırlarının hava şartları nedeniyle yıkılmasından, öğle saatlerinde artan sıcaklıklarla gelen toz yoğunluğundan şikayetçi.

Yemenli iç göçmen Mutenbek, "Burada yerlerinden edilmiş kişilerin çoğu, çetin iklim koşulları sebebiyle yaklaşık 6 ay sonra çökmesine rağmen çamur, saman ve ağaç dallarından yapılan kulübeleri tercih ediyor." dedi.

Kulübesindeki hasarı gösteren Mutenbek, son 4 yılda ailesi için 5 kulübe yaptığını, kaldığı kulübenin de yıkılmak üzere olduğunu, tamir edilmesi veya yeniden yapılması gerektiğini kaydetti.

Mutenbek, kulübeleri kullanma sebebine ilişkin ise "Ekonomik şartlarımız kötü, inşaat malzemeleri ve işçi ücretleri çok yüksek aynı zamanda arazi de bizim değil." diye konuştu.

Yemen hükümetinin şubat ayındaki verilerine göre, 13 vilayetteki 646 mülteci kampında ve 927 yerleşim yerinde 3 milyondan fazla yerinden edilmiş Yemenli yaşıyor. Yalnızca Hacca vilayetindekilerin sayısı 19 bini aşıyor.

- "Yerlerinden edilenlerin büyük kısmı temel gereksinimlerinden yoksun"

Midi kentinde yaşayan Hüseyin Cerbahi, "Kentteki yerlerinden edilmiş ailelerin sayısı 500'ü aştı ve bunlardan yaklaşık 200'ü aşırı yoksulluk içinde yaşıyor." dedi.

İç göçe zorlananların geçim durumuna dair Cerbahi, şunları kaydetti:

"Yerlerinden edilenlerin büyük bir kısmı temel hayat gereksinimlerinin bulunmadığı çadır ve meskenlerde yaşıyor. Karınlarını doyurmak ve geçimlerini sağlamak için günlük, ağır işlerde çalışmak zorunda kalıyor."

Öğretmen Abdullah Hadi ise Midi'de çatışmaların başlamasıyla kendi ailesi ve yaşadıkları bölgedekilerin mülteci kamplarına gittiğini söyledi.

Çatışmalarda arkadaşlarını kaybettiğini aktaran Hadi, iç göçe zorlanan Yemenlilerin, geçim kaynaklarını kaybettiğini ve çoğunun tarım, hayvancılık ve arı yetiştiriciliği gibi işlerde çalıştığını belirtti.

- 12 yaşındaki Nayif, 5 yıldır ailesinden uzakta yaşıyor

Uluslararası raporlar, Yemen'deki iç savaşın ve zorunlu göçün, Nayif Hadi Muhammed gibi çok sayıda Yemenli çocuğun ruh sağlığını etkilediğini ortaya koyuyor.

12 yaşındaki Nayif Hadi Muhammed, 5 yıldır anne, baba ve kız kardeşlerinden uzakta yaşıyor.

Nayif'in dedesi 72 yaşındaki Muhammed Ebker, torununun yalnızlık, depresyon ve ruh sağlığı bozukluğu gibi sıkıntılardan muzdarip olduğunu ve ailesinden uzak olduğu için 3 yıl önce eğitim hayatını bıraktığını söyledi.

Ebker, Mart 2019'da Hacca'nın kuzeyinde meydana gelen şiddetli çatışmaların halihazırda şiddetten kaçıp bu bölgelere yerleşen Yemenlileri yeniden yerlerinden ettiğini ve Nayif'in ailesinin de bu kişiler arasında yer aldığını söyledi.

Yemen'deki çatışma şartları ve kuşatma durumu Nayif'i Hacca vilayetinde Husilerin kontrolündeki Abes bölgesinde bir mülteci kampında yaşayan ailesinden ayırdı.

Nayif dedesi Ebker ile Midi yakınlarında yıkık dökük bir kulübede yaşam mücadelesi veriyor.