Çavuşoğlu, yıl sonu değerlendirme toplantısında basın mensuplarının sorularını yanıtladı (4):

"Barış yolunda gelecek her öneriyi destekliyoruz ama diğer taraftan gerçekçi olalım. Rusya'yla müzakere etmeden, her iki taraf da kabul etmeden bir ateşkes ya da barış olur mu? Olmaz. O yüzden Rusya'yla da angajman olması lazım" - "Türk Devletleri Teşkilatının diğer üyelerine, özellikle Orta Asya'daki üyelere hatta Azerbaycan'a baskı yapmaya kalktılar hatta tehdit mektubu da gönderdiler"

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya-Ukrayna Savaşı'nda gelinen noktanın "çok daha karmaşık, çok daha çetrefilli, çok daha zor" olduğunu belirterek, barış yolunda gelecek her öneriyi desteklediklerini söyledi.

Bakan Çavuşoğlu, Ankara'da yıl sonu değerlendirme toplantısında basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

Ege’de Yunanistan'ın kara sularını genişletme konusunda Türkiye'nin sert ve somut adımlar atıp atmayacağının sorulması üzerine Çavuşoğlu, "'Bir şeye izin vermeyiz' derken hangi tedbir gerekiyorsa o tedbiri almamız gerekiyor." dedi.

Çavuşoğlu, Ege Denizi haritalarını göstererek, "Koyu mavi gördüğünüz yerlere baktığınız zaman İstanbul'dan ya da İzmir'den çıkan bir geminin Yunanistan kara sularına girmeden ya da Yunanistan'dan izin almadan Akdeniz'e açılması mümkün değil. Tamamen kapanıyor. Bunu hangi devlet kabul eder? Bunu dünyada hangi devlet kabul eder?" diye konuştu.

Yunanistan'ın maksimalist talepleriyle ilgili haritalar da gösterdiklerini kaydeden Çavuşoğlu, Antalya'nın Kaş ilçesine 2 kilometre, Yunanistan'a 580 kilometre uzaklıktaki 10 kilometrekarelik Meis Adası'na 40 bin kilometrekare deniz yetki alanı verilmesine yönelik Yunanistan'ın taleplerini hatırlattı.

Çavuşoğlu, halen körü körüne Güney Kıbrıs Rum kesiminin ve Yunanistan'ın maksimalist taleplerini savunanlar bulunduğuna dikkati çekerek, bu konuda Türkiye'nin tutumunun net olduğunu söyledi.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) Türk Devletleri Teşkilatına (TDT) gözlemci üye olmasının ardından KKTC'nin TDT üyeleri tarafından tanınıp tanınmayacağı konusundaki soruya ilişkin Çavuşoğlu, KKTC'nin tanınmasının önemine işaret etti.

Çavuşoğlu, Kıbrıs'ta "federasyon için bir çözümün olmayacağını herkesin gördüğünü" belirterek, "Bunu tüm dünyanın kabul etmesi lazım. Oysa birlikte yan yana yaşayan iki devletin işbirliği pekala mümkün olabilir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin son teklifleri de buna yönelik." dedi.

- "Türk Devletleri Teşkilatının diğer üyelerine, özellikle Orta Asya'daki üyelere hatta Azerbaycan'a baskı yapmaya kalktılar"

TDT üyesi ülkelere bazı ülkeler tarafından KKTC'yle ilgili baskı yapıldığına yönelik soruya ilişkin Çavuşoğlu, "Türk Devletleri Teşkilatının diğer üyelerine, özellikle Orta Asya'daki üyelere hatta Azerbaycan'a baskı yapmaya kalktılar hatta tehdit mektubu da gönderdiler. Bu mektubu gönderenlerden bir tanesi de Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel." değerlendirmesini yaptı.

Çavuşoğlu, öte yandan bölgeye AB'den çeşitli ziyaretler de olduğunu belirterek, "Bu baskıyı sürdürüyorlar ama Türk dünyası olarak, Türk Devletleri Teşkilatı olarak da sağlam duruş sergiledik çünkü Türk dünyasının kendine olan güveni geri geldi. Özellikle Karabağ Zaferi'nden sonra bu güven daha da arttı. Ayrıca Türkiye'nin her şartta Türk devletlerinin yanında olacağı inancı da çok kuvvetlendi. Her alanda bu bizim dayanışmamızı güçlendirmemiz lazım. Onların hak ve hukukunu da korumamız lazım." diye konuştu.

Uygur Türkleri konusunda birlik ve beraberliğin eksikliğine işaret eden Çavuşoğlu, "Bugün mesela Uygur Türkleriyle ilgili konuda bugün bizim zafiyetimiz ne? Birlik beraberlik yok. Diğer konularda da öyle." dedi.

Bakan Çavuşoğlu, "Uygur Türkü konusuna gelince bizim kardeş ülkeler dahi, onlar da gerekli desteği vermiyor. Birlik beraberlik yok. İslam dünyasında bu birlik ve beraberliğin tesis edilmesi lazım. Siyasi ve insani konular bunlar. Hiçbir ülkeyle kötü olmayalım ama insani meselelerin çözülmesinde birlikte hareket ederek adım atmamız lazım." değerlendirmesinde bulundu.

Taliban'ın son aldığı kararlar konusunda açıklama yaptıklarını hatırlatan Çavuşoğlu, Müslüman ülkeler olarak ortak hareket edip bu yasakları geri çevirmeleri gerektiğini söyledi.

Çavuşoğlu, bazı konularda çalışma yaptıklarını belirterek, gelecek süreçte ortak bazı adımlar da atacaklarını dile getirdi.

- "Barış yolunda gelecek her öneriyi destekliyoruz"

Rusya-Ukrayna Savaşı konusundaki soruya yanıt veren Çavuşoğlu, "Şu andaki tablo, geldiğimiz nokta çok daha karmaşık, çok daha çetrefilli, çok daha zor. Yeni gerçeklikler var." dedi.

Çavuşoğlu, savaşın başında şartların farklı olması nedeniyle müzakere edilecek konuların da farklı olduğunu, şimdi ise müzakere konularının sayısının arttığını vurguladı.

Ukrayna'nın 10 maddelik barış planının olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, "Tabii ki biz bunu destekliyoruz. Barış yolunda gelecek her öneriyi destekliyoruz ama diğer taraftan gerçekçi olalım. Rusya'yla müzakere etmeden, her iki taraf da kabul etmeden bir ateşkes ya da barış olur mu? Olmaz. O yüzden Rusya'yla da angajman olması lazım." dedi.

Çavuşoğlu, Türkiye'nin arabuluculuk konusundaki çabalarını sürdüreceğine işaret ederek, "Ukrayna'nın kendi topraklarını geri alma çabasına kimse 'Hayır' diyemez çünkü işgal edilen Ukrayna'nın toprakları." ifadesini kullandı.

ABD’nin Ukrayna’ya Patriot hava savunma sistemi vermesini nasıl değerlendirdiklerinin sorulması üzerine Çavuşoğlu, "Önceden ABD, böyle sistemleri verme konusunda çekimser davranıyordu. Son zamanlarda sivil altyapıya yönelik saldırılar olduktan sonra böyle bir karar aldıklarını düşünüyoruz." değerlendirmesini yaptı.

Çavuşoğlu, durumun tırmanması halinde Rusya'nın söz konusu hava savunma sistemlerini vuracağını söylediğini hatırlatarak, durumun daha kötü noktalara gitmemesi için çabaların sürdürülmesi gerektiğini vurguladı.

Rusya'nın 100 bin zayiat verdiği yönündeki haberlere ilişkin soru üzerine Çavuşoğlu, kendilerinde bunu teyit edecek rakamların bulunmadığını söyledi.

- "Tahıl koridoru konusunda bir sıkıntı yok"

Çavuşoğlu, tahıl koridoruna ilişkin soruya da "Tahıl koridoru konusunda bir sıkıntı yok. Amonyak konusunda Rusya'nın ihracatı devam ediyor. En son Avrupa Birliği'nin aldığı karar da bu konuda faydalı. Özellikle de Letonya'dan ihraç edilecek amonyak konusunda." dedi.

En çok amonyağın Letonya üzerinden ihraç edildiğini vurgulayan Çavuşoğlu, şu anda amonyak ihracatının önündeki engellerin kalkmasından Rusya'nın da memnun olduğunu dile getirdi.

Çavuşoğlu, tahıl koridorunun devam etmesi konusuna ilişkin, "Biz şu anda devam etmesi konusunda ciddi bir sorun görmüyoruz ya da önümüzdeki 3 aylık süreçte de sorunsuz bir şekilde işleyeceğini düşünüyoruz. Tahıl dışındaki ürünlere de genişletilmesi söz konusu." değerlendirmesini yaptı.

Bu konuda Ukrayna'nın bir talebinin olduğunu hatırlatan Çavuşoğlu, Rusya'nın da henüz olumlu olumsuz bir şey söylemediğini ancak üzerinde çalıştığını belirtti.

- "Komşu bir ülkenin istikrarı bizim için önemli"

Türkiye'nin Suriye'ye ilk kara operasyonu ihtimali dile getirildiğinde Rusya'nın "biraz daha vakit tanınmasını" istediği ve "PKK/YPG'nin 30 kilometre geriye çekilmesi için temaslar yaptığı" yönündeki iddialara ilişkin soruya yanıtında Çavuşoğlu, "İlginç bir şekilde birbiriyle zıt olan ülkelerin hepsi bizim kara harekatımıza karşı, İran da karşı, İsrail de karşı, Rusya da karşı, ABD de karşı." dedi.

Rusya ve ABD'nin 2019'da Türkiye'yle yaptıkları mutabakatların yükümlülüklerini yerine getirmediklerini hatırlatan Çavuşoğlu, bunları dile getirdiklerinde onların rahatsız olduğunu söyledi.

Çavuşoğlu, YPG/PKK yapılanmasına yönelik bazı girişimlerin olduğunu ancak halen sahada bir değişiklik olmadığına dikkati çekerek, sahada değişiklik görmek istediklerini ve bu ülkelerin mutabakat gereği PKK/YPG'yi bölgeden temizlemesi gerektiğini vurguladı.

İran'daki protestolara ilişkin soruya yanıtında da Çavuşoğlu, İran'ın bu protestoları yatıştırmak için bazı adımlar attığına işaret ederek, "Sonuçta komşu bir ülkenin istikrarı bizim için önemli." dedi.

Çavuşoğlu, yalnızca ekonomik ve işbirliği bakımından değil, güvenlik ve kaçak göçle mücadele bakımından da İran'ın istikrarının önemli olduğunu belirterek, "Şimdi Afganistan'dan mesela sivil toplum kuruluşları, kız çocukları ve kadınlara yönelik yasaklardan sonra işbirliği yapmayacaklarını açıkladılar. Dolayısıyla insani yardımlar olmazsa yeni göç dalgası da olmaz. Birçok bakımdan önemli. Bir an önce bunların yatışmasını istiyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Bakan Çavuşoğlu, İran'ın istikrarına, huzuruna ve bu sorunların bir an önce çözümüne vurgu yaptıklarını sözlerine ekledi.

(Bitti)