Çin Devlet Başkanı Şi'den BRICS'e, "küresel adaleti ve eşitliği savunma" mesajı:
'Dünyada çok sayıda farklı uygarlık ve kalkınma yolu var ve böyle de olmalı. İnsanlık tarihi bir uygarlıkla veya sistemle sona ermeyecek' - "Uluslararası kurallar, BM Şartı'nın amaç ve ilkelerine uygun olarak tüm ülkeler tarafından belirlenmeli, en güçlü kasa ve en yüksek sese sahip olanlarca dikte edilmemeli"
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, dünyanın kargaşa ve dönüşümlerden geçtiği, bölünmelerin hakim olduğu bir dönemde BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nden oluşan ülkeler grubu) işbirliğinin küresel yönetişimde adalet ve kalkınmada eşitliğin savunucu olması gerektiğini vurguladı.
Şi, Güney Afrika'nın Johannesburg kentinde düzenlenen 15. BRICS Zirvesi kapsamında düzenlenen liderler toplantısında yaptığı konuşmada grubun genişlemesine desteğini ifade ederek, BRICS işbirliğinin dünyayı daha adil ve eşitlikçi hale getirecek gücün ve bilgi birikiminin oluşumuna katkı sağlayacağına inandığını ifade etti.
Konuşmasında, BRICS Zirvesi'nin dünyanın kargaşa ve dönüşümlerden geçtiği, bölünmelerin, kaymaların ve gruplaşmaların olduğu bir dönemde toplandığına işaret eden Şi, "BRICS ülkeleri olarak kurucu amacımızı daima akılda tutarak güçlenmek için birliğimizi artırmalı, sorumlulukla hareket etmeli ve farklı alanlarda işbirliğiyle yüksek nitelikli büyümeyi hedeflemeliyiz." dedi.
Şi, ekonomik toparlanmadaki kırılganlığın dünya genelinde sürdüğünü, uluslararası kurumların bu yıl ekonomik büyümenin yüzde 3’ten az olacağını öngördüğünü, bunun gelişmekte olan ülkeleri daha büyük zorluklarla karşı karşıya bırakacağını belirtti.
BRICS ülkelerinin büyümeyi canlandırmak için ekonomik ve mali işbirliğini geliştirmesi gerektiğini ifade eden Şi, bunun belirsizlikleri azaltacağına, dünya ekonomisine istikrar ve pozitif enerji katacağına inandığını dile getirdi.
- "Kalkınma tüm ülkelerin hakkıdır, az sayıda ülkenin ayrıcalığı değil"
Şi, sürdürebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için BRICS ülkelerinin, ekonomik bağların koparılmasına, tedarik zincirlerinin kesilmesine ve ekonomik baskılara karşı birlikte mücadele etmesi gerektiğini vurgulayarak, "Kalkınma tüm ülkelerin hakkıdır, az sayıda ülkenin ayrıcalığı değil." ifadesini kullandı.
Çin’in ayrıca BRICS ülkeleri arasında Sürdürülebilir Kalkınma İçin Sanayi İşbirliği Çerçevesi oluşturmayı hedeflediğini kaydeden Şi, sanayi alanında eşgüdümü ve ortak proje yönetimi sağlayacak platformun Birleşmiş Milletlerin (BM) 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin uygulanmasını sağlayacağını ifade etti.
BRICS ülkelerinin dijital ekonomi, yeşil kalkınma ve tedarik zincirleri alanlarında pratik işbirliğini artırma çağrısında bulunan Şi, Çin'in, yeni dönemde teknolojik yenilikçiliği desteklemek üzere Çin-BRICS Bilim ve İnovasyon Kuluçka Parkı kuracağını açıkladı.
Şi, ayrıca BRICS Uzaktan Algılama Takım Uydu Ağı mekanizması çerçevesinde Küresel Uzaktan Algılama Uydu Veri ve Uygulama İşbirliği Platformu'nu hayata geçirmeyi planladıklarını, söz konusu platformun farklı ülkelere tarım, çevre koruma ve afet önleme alanlarında gerçek zamanlı veri desteği sağlayacağını bildirdi.
- "Yapay zeka kalkınmanın yeni ufku"
Yapay zeka teknolojilerini "kalkınmanın yeni ufku" olarak niteleyen Şi, söz konusu teknolojilerin kalkınmaya katkısının yanında riskleri ve sorunları da barındırdığına dikkati çekti.
Şi, 5 ülkenin BRICS Gelecek Teknoloji Ağları Enstitüsü bünyesinde Yapay Zeka Çalışma Grubu'nu en kısa zamanda hayata geçirme konusunda mutabakata vardığını bildirdi.
Riskleri giderecek bir yapay zeka yönetim çerçevesinin oluşturulmasının önemini vurgulayan Şi, böyle bir yaklaşımın yapay zeka ağlarını daha güvenli, güvenilir, kontrol edilebilir ve kazançlı hale getirmek için gerekli olduğunu vurguladı.
- "Soğuk Savaş zihniyeti dünyayı etkilemeye devam ediyor"
BRICS ülkelerinin dünyada barış ve huzurun sağlanması için siyasi ve güvenlik alanında da işbirliğini geliştirmesi gerektiğini vurgulayan Şi, "Soğuk Savaş zihniyeti hala dünyayı etkilemeye devam ediyor. Jeopolitik durum gerginliğini koruyor. BRICS ülkeleri, barışçı kalkınma doğrultusuna bağlı kalmalı, stratejik işbirliğini güçlendirmeli ve temel çıkarları ilgilendiren konularda birbirine destek olmalı." şeklinde konuştu.
Şi, BRICS ülkelerinin uluslararası sorunların çözümünde eşgüdümü artırması, kriz bölgelerinde siyasi çözümü destekleyerek gerilimlerin düşürülmesine yardımcı olması gerektiğini belirtti.
- "İnsanlık tarihi bir uygarlıkla veya sistemle sona ermeyecek"
Şi, dünya halkları arasında etkileşimlerin artırılmasının önemine dikkati çekerek, BRICS ülkelerinin kapsayıcılık ruhuyla hareket edip uygarlıklarının uyumunu ve barış içinde birlikte yaşamasını savunması gerektiğini dile getirdi.
Her ülkenin kendi seçtiği modernleşme yoluna saygı göstermenin, ideolojik husumetten, sistemler arası cepheleşmeden ve uygarlıklar arası çatışmadan kaçınmanın önemini vurgulayan Şi, “Dünyada çok sayıda farklı uygarlık ve kalkınma yolu var ve böyle de olmalı. İnsanlık tarihi bir uygarlıkla veya sistemle sona ermeyecek.” değerlendirmesinde bulundu.
- "Kurallar, en güçlü kasa ve en yüksek sese sahip olanlarca dikte edilmemeli"
Şi, BRICS ülkelerinin küresel düzeyde eşitliği ve adaleti savunması gerektiğine işaret ederek, "Eğer uluslararası toplum kalkınma fırsatlarının paylaşımını ve küresel sorunların çözümünü istiyorsa küresel yönetişimin güçlendirilmesi doğru tercih olacaktır." dedi.
BRICS ülkelerinin gerçek çok taraflılıktan yana olması, BM'nin merkezinde olduğu uluslararası sistemi ve Dünya Ticaret Örgütünün (DTÖ) merkezinde olduğu çok taraflı ticaret sistemini desteklemesi ve güçlendirmesi gerektiğini vurgulayan Şi, "Uluslararası kurallar, BM Şartı'nın amaç ve ilkelerine uygun olarak tüm ülkeler tarafından belirlenmeli, en güçlü kasa ve en yüksek sese sahip olanlarca dikte edilmemeli." ifadelerini kullandı.
Şi, ABD ve Batılı müttefiklerine örtülü bir eleştiri olarak, dışlayıcı gruplar oluşturup kendi kurallarını uluslararası norm olarak dayatmanın kabul edilemeyeceğini, BRICS ülkelerinin böylesi girişimlere karşı çıkması gerektiğini söyledi.
- "BRICS ailesine daha fazla ülkeyi katmalıyız"
BRICS işbirliğinin gelişmekte olan ülkeler arasında heyecan yarattığını, çok sayıda ülkenin işbirliği mekanizmasına katılmak için başvurduğunu görmekten mutlu olduğu ifade eden Şi, "Açıklık, kapsayıcılık ve kazan kazan işbirliği ruhuyla BRICS ailesine daha fazla ülkeyi katmalıyız." diyerek grubun genişlemesine desteğini dile getirdi.
BRICS işbirliğinin dünyayı daha adil ve eşitlikçi hale getirecek gücün ve bilgi birikiminin oluşumuna katkı sağlayacağına inandığını ifade eden Şi, sözlerini şöyle sonlandırdı:
"Eski bir Çin deyişi, 'Adalet için kurulan düzen galip gelir, halkın yararına yapılan iş başarılı olur.' der. Uluslararası adaletin ve halklarımızın yararının savunucusu olan BRICS ortaklığı, dünya barışına ve kalkınmasına katkı sağlamayı sürdürecektir."