Enerjide 2022 böyle geçti: Ocak-haziran
Türkiye'nin en büyük doğal gaz keşfi olan Sakarya Gaz Sahası'ndaki gazı karaya taşıyacak deniz altı borularının ilk etabı, Zonguldak'taki Filyos Limanı'na getirildi - Brent petrolün varil fiyatı, arz endişeleriyle uluslararası piyasalarda 130 doların üzerine çıktı - Rus gazının dost olmayan ülkelere satışında rubleyle ödeme alınmasına yönelik yeni sistem devreye girdi - Elektrikli araç şarj istasyonlarında ilk lisanslar verildi
Enerji sektörü, Türkiye ve dünyada yılın ilk yarısında kayda değer gelişmelere sahne oldu.
Türkiye'nin en büyük doğal gaz keşfi olan Sakarya Gaz Sahası'ndaki gazı karaya taşıyacak deniz altı borularının ilk etabı Zonguldak'taki Filyos Limanı'na getirildi. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Karadeniz'de bulunan Sakarya Gaz Sahası'ndaki Türkali-1 tespit kuyusunda tüm akış testlerinin başarıyla tamamlandığını bildirdi.
TPAO tarafından Sakarya Gaz Sahası'nda yapılacak doğal gaz madenciliği yatırımı, Cumhurbaşkanı Kararı ile proje bazlı devlet yardımı kapsamına alındı. Öngörülen sabit yatırım tutarı 145 milyar 177 milyon 716 bin 455 lira, ilave istihdam 1018 kişi olarak belirlendi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 21 Ağustos 2020'de Fatih sondaj gemisinin Karadeniz'de Sakarya Gaz Sahası'ndaki Tuna-1 kuyusunda 320 milyar metreküp doğal gaz keşfettiğini açıklamıştı. Söz konusu keşif, Türkiye'nin tarihindeki en büyük gaz keşfi olarak kayıtlara geçmişti. Erdoğan, 17 Ekim 2020'de Tuna-1 kuyusunda saptanan 85 milyar metreküp artışla toplam rezerv miktarının 405 milyar metreküpe ulaştığını bildirmişti. Karadeniz'deki gaz rezervi, Amasra-1 kuyusundaki 135 milyar metreküplük keşfin ardından toplamda 540 milyar metreküpe ulaştı.
Erdoğan, Filyos'ta "Karadeniz Gazı Denize İlk Boru İndirme ve Kaynak Töreni"ndeki konuşmasında, "2023'ün birinci çeyreğinde ilk fazda üretilecek günlük 10 milyon metreküp doğal gazı milli iletim sistemimize aktarmış olacağız." dedi.
Rusya-Ukrayna Savaşı'nın etkisiyle küresel petrol fiyatları yılın ilk yarısında dalgalı seyir izledi. Brent petrolün varil fiyatı, ABD ve Avrupa ülkelerinin Rus petrolüne yönelik ambargo uygulamasının arzı daraltacağı endişeleriyle uluslararası piyasalarda 130 doların üzerine çıktı.
Rusya'ya karşı Batılı ülkeler tarafından uygulanan yaptırımların etkisi ve doğal gazda tedarik endişeleri nedeniyle doğal gazın megavatsaat başına fiyatı 7 Mart'ta 322 avro ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
G7 iklim, enerji ve çevre bakanları, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütüne (OPEC), yüksek petrol fiyatlarına karşı arzı artırma çağrısında bulundu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, ülkesinin, "dost olmayan ülkelere" doğal gaz satışı ödemelerinde Rus rublesine geçmesine yönelik kararnameyi imzalamasıyla, Moskova Batı'ya karşı "enerji silahını" ilk defa kullanmış oldu. Ülkenin yasal bilgi sisteminde yayınlanan kararnameye göre, Rus gazının dost olmayan ülkelere satışında rubleyle ödeme alınmasına yönelik yeni sistem devreye girdi. Kararname çerçevesinde Rusya'ya doğal gaz karşılığında rubleyle ödeme yapılmazsa, Moskova bunu ihlal olarak değerlendirip gaz akışını kesebilecek.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, Türkiye'deki ilk şarj ağı işletmeci lisanslarını verdiklerini açıkladı. Şarj ağı işletmeci lisansı sahipleri, elektrikli araç kullanıcılarına kendi kuracakları ünitelerle hizmet sunabilecek.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, enerjide yılın ilk yarısında öne çıkan bazı gelişmeler şöyle:
3 OCAK
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Karadeniz'de, Sakarya Gaz Sahası'na komşu yeni bir alanda keşif amaçlı sondaj hazırlığı yapıldığını bildirdi.
6 OCAK
- Rus enerji şirketi Gazprom ve Boru Hatları İle Petrol Taşıma AŞ arasında TürkAkım boru hattı üzerinden 4 yıl vadeli doğal gaz alım sözleşmesi imzalandı.
13 OCAK
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez, sosyal destek olarak verilen ısınma yardımının kapsamının doğal gazı da içine alacak şekilde genişletildiğini bildirdi.
16 OCAK
- Türkiye'nin en büyük doğal gaz keşfi olan Sakarya Gaz Sahası'ndaki gazı karaya taşıyacak deniz altı borularının ilk etabı, Zonguldak'taki Filyos Limanı'na getirildi.
19 OCAK
- Türkiye'de kar yağışı ve soğuk hava şartları nedeniyle artan talep sonucunda yaklaşık 288 milyon metreküp doğal gaz tüketimiyle tüm zamanların rekoru kırıldı.
31 OCAK
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, en düşük tarifede günlük 5 kilovat olarak hesaplanan elektrik tüketim tutarının 7 kilovata çıkarıldığını bildirdi.
2 ŞUBAT
- OPEC ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu, günlük 400 bin varillik kademeli üretim artışı planına mart ayında da devam etme kararı aldı.
- AB, yeni nükleer enerji ve doğal gaz projelerini sürdürülebilir yatırım olarak sınıflandırdı.
3 ŞUBAT
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 32 ildeki 59 araziyi güneş enerjisine dayalı Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) ilan etti.
- TPAO, Karadeniz'de bulunan Sakarya Gaz Sahası'ndaki Türkali-1 tespit kuyusunda tüm akış testlerinin başarıyla tamamlandığını bildirdi.
4 ŞUBAT
- Rus petrol şirketi Rosneft ile Çinli enerji şirketi CNPC arasında 10 yıl vadeli 100 milyon tonluk petrol sevkiyatı anlaşması imzalandı.
10 ŞUBAT
- Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, enerji konusunda ülkesinin dışa bağımlılığını azaltma ve sanayisini geliştirme hedefleri kapsamında 6 nükleer santral inşa edeceklerini açıkladı.
16 ŞUBAT
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez, Fatih gemisinin Karadeniz'de bulunan Sakarya gaz sahasında üçüncü sondajına başladığını bildirdi.
24 ŞUBAT
- Brent petrolün varil fiyatı, Rusya Devlet Başkanı Putin'in Ukrayna'nın doğusundaki Donbas'a özel askeri operasyon kararı almasının ardından 2014'ten bu yana ilk kez 100 dolara ulaştı.
27 ŞUBAT
- Suudi Arabistan'ın ulusal petrol şirketi Aramco'nun, ülkenin kuzey ve doğu sınırları yakınları ile orta bölgelerinde yeni doğal gaz sahaları keşfettiği açıklandı.
28 ŞUBAT
- Norveç merkezli enerji şirketi Equinor, Rusya'daki ortak girişimlerden çıkmaya başlayacağını ve ülkedeki yeni yatırımları durdurduğunu duyurdu.
- Shell, Rusya'daki proje ve ortak girişimlerinden çıkacağını açıkladı.
1 MART
- Uluslararası Enerji Ajansına üye 31 ülke, acil durum rezervleri kapsamındaki 60 milyon varil petrolün kullanıma açılması konusunda anlaştı.
- Fransız enerji şirketi TotalEnergies, Rusya'daki yeni projelere sermaye aktarmayacağını açıkladı.
- Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Rusya'dan ham petrol ithalatını yasaklamayı planladıklarını bildirdi.
7 MART
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez, denizlerde hidrokarbon aramalarında kullanılacak dördüncü sondaj gemisinin Türkiye'ye doğru yola çıktığını ifade etti.
- Avrupa'da doğal gaz fiyatları, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın etkisiyle 322 avroya çıkarak rekor tazeledi.
- Brent petrolün varil fiyatı, ABD ve Avrupa ülkelerinin Rus petrolüne yönelik ambargo uygulamasının arzı daraltacağı endişeleriyle uluslararası piyasalarda 130 doların üzerine çıktı.
8 MART
- ABD Başkanı Joe Biden, Rusya'dan petrol, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ve kömür ithalatını yasaklayan kararnameyi imzaladı.
- İngiltere, yıl sonuna kadar Rusya'dan petrol ve ürünleri ithalatını aşamalı olarak sonlandıracağını açıkladı.
11 MART
- G7 ülkelerinin enerji bakanları, batılı ülkelerin yaptırımlarının hedefinde olan Rusya'ya enerji bağımlılığının azaltılması konusunda uzlaşmaya vardı.
17 MART
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez, kalıcı yaz saati uygulamasıyla bugüne kadar yaklaşık 8,3 milyar kilovatsaat tasarruf sağlandığını, bunun yaklaşık 9,2 milyar liraya denk geldiğini bildirdi.
25 MART
- ABD Başkanı Biden, bu yıl Avrupa'ya ilave 15 milyar metreküp LNG göndermek üzere AB ile anlaştıklarını söyledi.
31 MART
- Rusya Devlet Başkanı Putin, ülkesinin dost olmayan ülkelere doğal gaz satışı ödemelerinde Rus rublesine geçmesine yönelik kararnameyi imzaladı.
- OPEC+ grubu, çevrim içi düzenlenen 27. Bakanlar Toplantısı'nda, mayısta günlük yaklaşık 432 bin varil üretim artışına gitme kararı aldı.
1 NİSAN
- Rus enerji şirketi Gazprom, 1 Nisan itibarıyla sevk edeceği Rus gazında ödemelerin ruble cinsinden yapılacağını açıkladı.
2 NİSAN
- Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Litvanya'nın Rusya'dan doğal gaz alımını tamamen durdurduğunu bildirdi.
3 NİSAN
- Türkiye'de rüzgar enerjisinden üretilen elektrik 203 bin 69 megavatsaatle tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşırken, elektrik üretiminde yüzde 25,4 payla rüzgar enerjisi santralleri ilk sırada yer aldı.
8 NİSAN
- Yavuz sondaj gemisi, Karadeniz'de doğal gaz üretiminin ilk ve en önemli aşaması olan büyük kontrol sistemlerinin deniz tabanına yerleştirilmesi için Türkali-2 kuyusuna doğru yola çıktı.
14 NİSAN
- Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Rüzgar Enerjisi Santralleri 3 (YEKA RES-3) yarışmalarında elektrik enerjisi başlangıç alım tavan fiyatı, kilovatsaat başına 95 kuruş olarak güncellendi.
20 NİSAN
- TPAO tarafından Sakarya Gaz Sahası'nda yapılacak doğal gaz madenciliği yatırımı, Cumhurbaşkanı Kararı ile proje bazlı devlet yardımı kapsamına alındı. Öngörülen sabit yatırım tutarı 145 milyar 177 milyon 716 bin 455 lira, ilave istihdam 1018 kişi olarak belirlendi.
27 NİSAN
- Rus enerji şirketi Gazprom, rubleyle ödeme sistemine uymadıkları için Bulgaristan ve Polonya'ya doğal gaz sevkiyatını tümüyle durdurduğunu açıkladı.
4 MAYIS
- AB Komisyonu, Rusya'dan petrol ithalatının yasaklanmasını içeren yeni yaptırımlar teklif etti.
6 MAYIS
- Uluslararası LNG İthalatçıları Birliği, küresel LNG ithalatının geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 4,5 artarak 372,3 milyon ton seviyesinde gerçekleştiğini açıkladı.
12 MAYIS
- Gazprom, Avrupa'ya Rus gazını taşıyan Yamal-Avrupa boru hattının Polonya kısmını artık kullanmayacağını bildirdi.
18 MAYIS
- Türkiye'nin rüzgar enerjisi yatırımları, geçen yılın sonunda 1 milyar avroya ulaştı.
- AB, enerjide Rusya'ya bağımlılığı azaltmak için "REPowerEU" planını hazırladığını duyurdu.
19 MAYIS
- Türkiye'nin denizlerde hidrokarbon arayan filosuna katılacak dördüncü sondaj gemisi, Mersin'in Taşucu Limanı'na ulaştı.
- AB kurumları, üye ülkelerdeki yer altı doğal gaz depolarının gelecek kışa kadar en az yüzde 80 doldurulmasını zorunlu hale getirecek mevzuatta uzlaşı sağladı.
21 MAYIS
- Gazprom, Finlandiya'ya doğal gaz sevkiyatının tümüyle durdurulduğunu bildirdi.
27 MAYIS
- G7 iklim, enerji ve çevre bakanları, OPEC'e, yüksek petrol fiyatlarına karşı arzı artırma çağrısında bulundu.
28 MAYIS
- EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, Türkiye'deki ilk şarj ağı işletmeci lisanslarını verdiklerini açıkladı.
31 MAYIS
- AB ülkeleri, Rusya'dan ithal edilen petrol miktarını yıl sonuna kadar yaklaşık yüzde 90 oranında azaltma konusunda uzlaşı sağladı.
- Gazprom, Hollanda'ya doğal gaz sevkiyatının tümüyle durdurulduğunu bildirdi.
- Gazprom, Shell Energy Europe şirketi ve Danimarkalı Orsted şirketine doğal gaz sevkiyatının yarından itibaren tümüyle durdurulacağını kaydetti.
2 HAZİRAN
- OPEC+ grubu, petrol üretimini temmuzda günlük yaklaşık 638 bin varil artırma kararı aldı.
- AB üyesi ülkeler, Rusya'dan petrol ithalatına yasak getirecek resmi kararı içeren yeni yaptırım paketini onayladı.
13 HAZİRAN
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Filyos'ta "Karadeniz Gazı Denize İlk Boru İndirme ve Kaynak Töreni"ndeki konuşmasında, "2023'ün birinci çeyreğinde ilk fazda üretilecek günlük 10 milyon metreküp doğal gazı milli iletim sistemimize aktarmış olacağız." dedi.
14 HAZİRAN
- Gazprom, teknik sorunlar nedeniyle Kuzey Akım boru hattı üzerinden doğal gaz sevkiyatının yüzde 40 azalacağı uyarısında bulundu.
15 HAZİRAN
- Gazprom, Kuzey Akım boru hattı üzerinden Avrupa'ya doğal gaz sevkiyatının yüzde 33 daha azalacağını bildirdi.
29 HAZİRAN
- Küresel deniz üstü (offshore) rüzgar enerjisi kapasitesi geçen yılın sonunda 21,1 gigavat artışla toplamda 56 gigavata ulaştı.
30 HAZİRAN
- OPEC+ grubu, petrol üretimini ağustosta günlük 648 bin varil artırma kararı aldı.