Filistin'deki Zakirat Derneği, tanıkları ve belgeleriyle İsraillilere "Nekbe"yi anlatıyor
Zakirat Derneği'nin Turlar ve Geri Dönüşü Planlama Bölümü Müdürü Ömer el-Gubari: - "Attığımız ilk adım, İsrail sınırları içinde yerle bir edilen ve Filistinlilerin zorla sürüldüğü Filistin köylerine ziyaretler ve turlar düzenlemek oldu. Bu köyler, bir kısmı bu bölgelerin yakınında yaşayan İsraillilere, birçok gerçeği açıklıyor" - "Derneğin belki de en önemli başarılarından biri boşaltılan Filistin köylerinin isimlerini kayıt altına alarak hazırladığı İbranice Nekbe haritasıdır. Haritada Filistinlilerin sınır dışı edildiği 600 köy ve şehrin isimleri yer alıyor. İsrailli bir kişi, bu haritaya bakarak, bugün oturduğu İsrail şehrinde ya da Yahudi yerleşim birimi yakınında daha önce hangi Filistin köyü ya da şehri olduğunu görebiliyor"
ABDURRAUF ARNAVUT - Filistin'deki Zakirat Derneği, İsraillilere 1948'de Filistin halkının zorunlu göçe tâbi tutulduğu Nekbe'yi (Büyük Felaket) tanıkları ve belgeleriyle İbranice anlatan bir dizi çalışma yürütüyor.
İsraillilerin ezici çoğunluğu; bir milyona yakın Filistinlinin zorla topraklarından çıkarıldığı, Filistinlilere ait 675 köy ve kasabanın yok edildiği, Siyonist çetelerin 70'ten fazla katliam gerçekleştirdiği ve 15 binden fazla Filistinlinin yaşamını yitirdiği 1948'deki Nekbe'yi reddediyor. Filistinliler ise zor da olsa İsrail halkını bu felaketin yaşandığına ikna etmeye çalışıyor.
Filistin'deki Zakirat (Hafızalar) Derneği'nin Turlar ve Geri Dönüşü Planlama Bölümü Müdürü Ömer el-Gubari, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kurulduğu günden bu yana dernek olarak Nekbe ile ilgili tarihi bilgileri gün yüzüne çıkarma ve bu bilgilere İbranice erişimi kolaylaştırma görevini üstlendiklerini söyledi.
Zakirat Derneği'nin, Siyonist olmayan İsrailli Yahudi aktivistler tarafından Nekbe'yi İsrail Yahudi toplumuna öğretmek amacıyla 2002'de kurulduğunu belirten Gubari, o günden bu yana Nekbe konusunu İsrail'de yaşayan Yahudilerin gündemine getirmede büyük başarı sağladıklarını dile getirdi.
İsrail'in eğitim kurumlarında okuyan, Filistin halkını ve tarihini gizlemeyi amaçlayan resmi medyayı takip eden İsraillilerin çoğunun bu ülkenin son 100 yıllık tarihini bilmediğine ve öğrenemediğine işaret eden Gubari, Zakirat Derneği'nin işte bu durumu gören kişiler tarafından kurulduğunu söyledi.
Gubari, İsrail anlatısının "bu toprakların boş olduğu veya üzerinde insanlar varsa da bunların hiçbir öneminin bulunmadığı" öğretisine dayandığını vurguladı.
- Filistinlilerin zorla göç ettirildiği köylere turlar düzenliyor
Gubari, Zakirat Derneği'nin İsrail'de yaşayan Yahudileri çeşitli yollarla Nekbe'ye ilişkin bilinçlendirmeye çalıştığını, bu kapsamda 1948'de Filistinlilerin zorla sürüldüğü belde ve köylere ücretsiz turlar düzenlediğini anlattı.
Derneğin amacının; gerçekleri ortaya koymak, İsrail'in Nekbe'nin sorumluluğunu üstlenmesini sağlamak, Filistinli mültecilerin geri dönüş hakkını ve adaleti savunmak ve mezalimi sona erdirmek olduğunu vurgulayan Gubari, şunları kaydetti:
"Attığımız ilk adım, İsrail sınırları içinde yerle bir edilen ve Filistinlilerin zorla sürüldüğü Filistin köylerine ziyaretler ve turlar düzenlemek oldu. Bu köyler, bir kısmı bu bölgelerin yakınında yaşayan İsraillilere, birçok gerçeği açıklıyor. Bölgede hala var olabilecek bir evin, binanın veya mezarlığın tarihini hiçbir kişi veya kurum bu kişilere anlatmıyor. Bu turlar, o bölgede 1948'e kadar var olan Filistin yaşamını tahayyül etme imkanı veriyor. Bu çalışmanın gücü, o bölgelerde yaşamış Filistinli ailelerin rehberliğine ve tanıklıklarına dayanmasından kaynaklanıyor."
Gubari ayrıca bu toprakların asıl sahipleri olan yerlerinden edilmiş Filistinlilerin anlattıklarının toplandığını ve İsraillilerin anlayabilmesi için İbraniceye çevrildiğini vurguladı.
- Nekbe döneminin anlatıldığı, İbranice eğitim veren kurslar
İsrailliler için Nekbe hakkında bilgilendirici İbranice eğitim kursları düzenlediklerini ve bu kurslarda İsrail'in o döneme ilişkin gizlediği gerçeklere odaklanıldığını dile getiren Gubari, şöyle konuştu:
"Bu kurslarda 1948 yılında yaşanan gerçekleri; belgeleri ve rakamlarıyla ortaya koyan dersler veriyoruz. Öğrenciler için Filistinlilerin sürüldüğü bölgelere geziler düzenliyoruz."
Filistinlilerin sürüldüğü köy ve kasabaların akıbetine ilişkin bilgilerin yer aldığı İbranice, Arapça ve İngilizce bir web sitesi açtıklarını kaydeden Gubari, "Veri ve fotoğraflara yer verilen bu site, dünyanın dört bir yanındaki Filistinli mültecilerin Nekbe'den 75 yıl sonra köylerinin ve evlerinin durumunu öğrenmeleri için de yararlı oldu." dedi.
Bu çalışmaları yaparken başka ülkelerde yaşanan benzer olaylar ve çalışmalardan da istifade ettiklerini dile getiren Gubari, "Uzmanlar, siyasetçiler ve araştırmacıların katılımıyla Filistinli mültecilerin geri dönüş hakkı, geri dönüşün uygulanması ve eski Yugoslavya, Güney Afrika, Zimbabve ve Somali'deki örnek vakalarla karşılaştırılması konularıyla ilgili üç konferans düzenledik." dedi.
- İbranice Nekbe haritası, "Ireturn" uygulamasıyla akıllı telefonlarda
Nekbe'yle ilgili İbranice tanıtım broşürleri ve eğitici kitaplar yayımladıklarını belirten Gubari, şunları söyledi:
"Derneğin belki de en önemli başarılarından biri boşaltılan Filistin köylerinin isimlerini kayıt altına alarak hazırladığı İbranice Nekbe haritasıdır. Haritada Filistinlilerin sınır dışı edildiği 600 köy ve şehrin isimleri yer alıyor. Gubari, bu bağlamda Arapça ve İngilizce hazırlanan çok sayıda harita olduğunu ancak İsrail anlatısına karşı gerçeklerin ortaya konulmasını hedefledikleri için özellikle İbranice harita hazırlandıklarını vurguladı.
Derneğin hazırladığı bu haritayı dileyenlerin telefonlarına indireceği "Ireturn" adlı uygulamayla yakından inceleyebileceğini ve sitede yer alan bilgilerin başka hiçbir yerde bulunmayan müstesna bir özelliğe sahip olan bu uygulamaya aktarıldığını kaydeden Gubari, bunun aynı zamanda küresel konumlama sistemi GPS takip uygulaması olarak da kullanılabileceğini söyledi.
Bu uygulamanın etkileşime açık olduğunu, kullanan herkesin belirli bir köye ulaşabildiğini, uygulamayı fotoğraf veya güncel bilgilerle destekleyebileceğini belirten Gubari, şu ifadeleri kullandı:
"Çalışmalarımızı hangi zorluklar altında yürüttüğümüzün farkındayız. Bilgileri ve tarihi çarpıtmak suretiyle şiddet ve baskıyla dolu bir İsrail ile karşı karşıyayız. İsraillilerin çoğunun bunları kabul etmeyeceğinin de farkındayız ama onları bu bilgilerle yüzleşmek zorunda bırakmaya çalışıyoruz."
Gubari sözlerini şöyle tamamladı:
"20 yıl önce İsrailliler genel olarak ve basında Nekbe adından nadiren söz ederlerdi. Filistinliler tarafından İsrail devletinin kuruluşunu anlatmak için kullanılan bu terimi, açıklamak zorunda kalıyorlardı. Bugün ise neredeyse her gün İsrail medyasında Nekbe'den olumlu ya da olumsuz bir şekilde bahseden İbranice bir makale bulunabiliyor."
Çeşitli projeler düzenleyen ve bağışlarla finanse edilen bir sivil toplum kuruluşu olan Zakirat Derneği'nin uygulamakta olduğu projelere bağlı olarak çalışan sayısı 5 ile 9 arasında değişiyor.
- 1948'den beri dinmeyen acı: Nekbe
Filistinliler, İsrail'in 14 Mayıs 1948'de işgal ettiği Filistin topraklarında bağımsızlığını ilan etmesi ve Filistinlileri zorunlu göçe tabi tutması nedeniyle 15 Mayıs'ı "Nekbe" (Büyük Felaket) olarak anıyor.
İsrail güçleri Nekbe sırasında 1 milyona yakın Filistinliyi zorla topraklarından çıkararak sürgün etti; Filistinlilere ait 675 köy ve kasaba yok edildi. Siyonist çeteler, 70'ten fazla katliam gerçekleştirdi ve 15 binden fazla Filistinli yaşamını yitirdi.