Filistinli uzmanlara göre İsrail'e "yanan balonlar" gönderilmesi siyasi ve ekonomik mesajlar taşıyor
İsrail alanında uzman Şakir Şebat: - "Gazze sınırındaki Yahudi yerleşim birimleri tarafına yanan balonlar gönderilmesi ve sınırlı çatışma durumu, ablukanın kırılması ve ekonomik durumun iyileştirilmesi için durgun suların hareketlendirilmesini hedefliyor"
NUR EBU IYŞE - Abluka altındaki Gazze Şeridi'nde yaşayan Filistinliler, İsrail'in Kudüs ile Batı Şeria'daki ihlallerini ve ablukayı protesto için İsrail tarafına yeniden "yanan balonlar" göndermeye başladı.
Gazze'deki Filistinliler, fanatik Yahudilerin Mescid-i Aksa baskınını protesto etmek için 12 gündür İsrail sınırına yakın bölgelerde gösteriler düzenliyor ve eylemler sırasında zaman zaman İsrail tarafına yanan balonlar da gönderiyor.
İsrail ise Gazze Şeridi'ndeki eylemler nedeniyle Hamas'a ait mevzilere hava saldırısı düzenliyor.
- İlk kez "Büyük Dönüş Yürüyüşleri"nde kullanılmıştı
Gazze Şeridi'ndeki Filistinliler yanan balonları ilk olarak Mart 2018'de İsrail'in uyguladığı ablukayı kırmak için başlayan "Büyük Dönüş Yürüyüşleri"nden iki ay kadar sonra kullanmaya başladı.
Yanan balonların gönderilmesi, 2018 sonunda Mısır'ın arabuluculuğunda ablukanın hafifletilmesi karşılığında "Büyük Dönüş Yürüyüşleri"nin durdurulmasına ilişkin İsrail ile Filistinli gruplar arasında varılan ateşkesin ardından nispeten azaldı.
İsrail'in 15 Eylül Cuma akşamı başlayan Yahudi bayramları nedeniyle gerçekleştirdiği ihlallerin ardından Gazze sınırında başlayan gösteriler, 2018 yılındaki eylemlerle benzerlik gösteriyor. Ancak hiçbir Filistinli grubun bu gösterileri üstlenmemesi ise bu eylemlerdeki farklılık olarak öne çıkıyor.
Filistinlilerin İsrail tarafına yeniden yanan balon göndermeye başlama nedenlerini AA muhabirine değerlendiren uzmanlar, Filistinlilerin abluka meselesini yeniden gündeme getirmek ve ekonomik krizi çözmek istediğini söyledi.
Gazze'nin, işçiler ve sınır kapıları meselesinde bazı kolaylıklar elde edebileceğini kaydeden analistler, İsrail'in kendi siyasi ve güvenlik olarak yaşadığı karmaşa nedeniyle açık bir askeri çatışma olayına girmeyeceği öngörüsünde bulundu.
- Gençler duydukları öfkeyi ifade ediyor
Gösterilerle bağlantısı olduğuna dair açıklama yapmayan Hamas, konuyla ilgili genel durum değerlendirmesinde bulundu.
Filistinli gençlerin, Mescid-i Aksa'da ve Kudüs'te yaşananlar, İsrail ihlal ve suikastlarının devam etmesi, Gazze'de ablukanın etkilerinin artması nedeniyle öfkeli olduğunu ve bu öfkeyi ifade ettiklerini belirten Hamas Sözcüsü Hazım Kasım, İsrail'in, Hareketin mevzilerine hava saldırısı düzenlemesinin gençleri caydırma amacı taşıdığını kaydetti.
- "Eylemlerle abluka konusu yeniden gündeme getirilmek isteniyor"
Filistinli siyasi analist Usame Muhammed de "Eylemler, abluka konusunu yeniden gündeme getirme, İsrail'in baskısını artırmasıyla daha da kötüleşen ekonomik krizlere çözüm bulma amacı taşıyor." dedi.
Gösterilerin İsrail'le çatışma araçlarından biri olarak kullanıldığını ifade eden Muhammed, elde edilebilecek insani ve ekonomik kolaylıklar ile halihazırdaki gerginliğin sona erebileceği öngörüsünde bulundu.
İsrail alanında uzman Şakir Şebat da "Gazze sınırındaki Yahudi yerleşim birimleri tarafına yanan balonlar gönderilmesi ve sınırlı çatışma durumu, ablukanın kırılması ve ekonomik durumun iyileştirilmesi için durgun suların hareketlendirilmesini hedefliyor." ifadelerini kullandı.
Açık bir çatışmanın patlak vermesi ihtimaline ilişkin Şebat, her iki tarafa da ağır bedelleri ve maliyeti olacak açık bir çatışmaya sürüklenmeyi kimsenin istemediğini savundu.
- Siyasi ve ekonomik nedenler
İsrail uzmanı Ali el-Avar da "Hamas'ın sınırda düzenlediği gösteriler ve yanan balonlar gönderilmesi gibi eylemlerin arkasında siyasi ve ekonomik sebepler var." diye konuştu.
Avar, Gazze'de ticaret çarklarının dönmesine katkı sağlayan ve piyasaya bir nevi alım gücü sağlayan 18 bin işçinin Beyt Hanun (Erez) Sınır Kapısı'ndan geçişinin engellenmesi ve bu konudaki baskıların artmasıyla beraber bölgede ekonomik açıdan sıkıntı yaşandığını dile getirdi.
Filistinli uzman, Mısır'ın El-Alemeyn kentinde düzenlenen zirvenin ardından bölgede önemli bir siyasi aktör olan Hamas'ın bu rolünü kaybettiğine, Mısır ve Ürdün'ün tam meşruiyeti Filistin Kurtuluş Örgütü'ne (FKÖ) verdiğine dikkati çekerek, Hamas'ın Suudi Arabistan-Filistin ilişkilerinde de siyaset sahnesi dışında kaldığını kaydetti.
Buradan hareketle Hamas'ın yeniden siyasi rolünü geri almaya çalıştığını ve kendi taraftarlarını sınırda gösteri düzenlemesi konusunda desteklediğini savunan Avar, "Hamas, geleneksel askeri yöntemler kullanmadan yanan balonlar gönderilmesi yoluyla İsrail'e karşı bir savaş başlatılmayacağının farkında." diye konuştu.
Avar, Hamas'ın dünya kamuoyunun küresel ve bölgesel gelişmelerle meşgul olduğu böyle bir zamanda İsrail ile bir savaşın patlak vermesinden yana olmadığını vurguladı.
- Geçici gerginlik
Bölgedeki gerilimin geçici olduğu ve uzun süre devam etmeyeceği öngörüsünde bulunan Avar, Gazze'nin, İsrail tarafından elde edeceği ekonomik kolaylıklarla beraber bu sürecin sona ereceğini söyledi.
Avar, sözlerine şöyle devam etti:
"Yanan balonlar, ilgili taraflara gönderilen siyasi bir mesaj. Bu durum, Gazze'nin ekonomik imtiyazları elde etmesinin ardından oluşan sükunetle beraber sona erebilir.
Örneğin İsrail ve Batı Şeria'da çalışma izni alan Filistinlilerin sayısının 20 bine yükseltilmesi ya da Gazze'den tarım ürünlerinin ihracatına ilişkin kolaylıklar gibi ayrıcalıklar bunlara örnek verilebilir. "
Avar, Hamas için bu imtiyazlar yeterli olmasa da Gazze'ye sükunetin geri dönmesi ve Hamas'ın bölgede siyasi bir rol koparması için uygun olduğunu sözlerine ekledi.
Gazze'deki Filistin Çalışma Bakanlığına göre, İsrail'de çalışma izni alan yaklaşık 18 bin 500 Filistinli bulunuyor. İsrail'in engellemeleri, binlerce işçi ve onların ailelerini maddi açıdan zor durumda bırakıyor.