Güney Afrika'da apartheid rejimince sakinleri yerlerinden edilen semt: District Six
Aktivist Mogamat Kamedien: - "District Six semti, en başından beri farklı kültürlerden, farklı etnik ve dini gruplardan oluşan bir toplum oldu" - Semtin sakinlerinden Faareed Manan: - "Buldozerler gelmeye başladığında yerinden çıkmak istemeyen insanların evlerini eşyalarıyla yerle bir ettiler"
MURAT ÖZGÜR GÜVENDİK - Güney Afrika Cumhuriyeti'nde apartheid rejimi tarafından yıkılan ve bir zamanlar Cape Town'un en kozmopolit semti olan District Six, yerlerinden edilmiş sakinlerinin belleklerinde tazeliğini koruyor.
Güney Afrika'yı 1948-1994 yıllarında yöneten apartheid rejiminin uyguladığı ırkçı iskan politikaları, ülkenin kentsel yapısında varlığını sürdürüyor.
Bir zamanlar Cape Town şehir merkezinde yer alan ve apartheid rejimi tarafından 1970'lerde yıkılan "beyaz olmayanların" kozmopolit semti District Six ise apartheid rejiminin en acı hatıralarından birini teşkil ediyor.
Romanlara konu olan District Six semtinin son sakinlerinden Mogamat Kamedien ile Fareed Manan, semtin yapısını, yıkılışını ve sonrasındak yaşanan süreci AA muhabirine anlattı.
- "Nesillerdir burada doğup büyümüş ailelerimizin artık burada yaşayamayacağı bildirildi"
Aktivist Mogamat Kamedien, doğup büyüdüğü District Six'in sosyal yapısının tarihte kırsal alandan ve ülke dışından Cape Town'a göçlerle şekillendiğini belirterek, "District Six semti, en başından beri farklı kültürlerden, farklı etnik ve dini gruplardan oluşan bir toplum oldu." diye konuştu.
Kameiden, Cape Müslümanlarının, District Six nüfusunun önemli bölümünü oluşturduğunu ifade ederek, bölgede pek çok cami ve medresenin yer aldığını söyledi.
District Six semtinin yıkılacağı haberini gazeteden öğrendikleri günü çok iyi hatırladığını kaydeden Kameiden, "Gazetede bundan sonra District Six'in sadece beyazların ikamet edebileceği bir bölge olacağı yazıyordu. Buna inanamadık. Gerçekten de kısa süre sonra ırkçı iskan kanunuyla, nesillerdir burada doğup büyümüş ailelerimizin artık burada yaşayamayacağı bildirildi." ifadelerini kullandı.
Kameiden, semtteki ilk evler yıkılırken okuldan eve dönmekte olduğunu hatırladığını, ırkçı rejimin insanları zorla yerlerinden ettiğini ve bu durumun çok sayıda ailenin parçalanmasına yol açtığını anlattı.
- "Yerlerinden çıkmak istemeyenlerin evlerini eşyalarıyla yerle bir ettiler"
District Six'in sakinlerinden Faareed Manan ise bölgenin o dönem çok kozmopolit olduğunu dile getirerek, "Yolun karşısında Hıristiyan komşularımız vardı. Köşedeki dükkanın sahibi Hintti. Köşede oturan siyahi bir ailemiz vardı. Yolun yukarısında yaşayan Çinli ailelerimiz vardı. Yerel bir bakkal olan Maysles bir Yahudi idi ve orada yaşayan Yahudi aileler de vardı yani karma bir alandı." dedi.
Manan, bu kozmopolit yapısına rağmen herkesin birbirini tanıdığı ve rahatça bir arada yaşadığını kaydederek, "Ama buldozerler gelmeye başladığında yerinden çıkmak istemeyen insanların evlerini eşyalarıyla yerle bir ettiler." diye konuştu.
Yerlerinden edilenlerin çoğunun şehrin dışındaki gelişmemiş bölgelere taşınmak zorunda bırakıldığını anlatan Manan, bu durumun ailelerin parçalanmasına ve dağılmasına neden olduğunu ifade etti.
- 25-30 aileye birer tuvalet
Manan, bundan sonra bölgenin beyazlara ayrıldığını ve binaların yenilendiğini belirterek, "Ayrıcalıklı ve ayrıcalıklı olmayanlar için işler çok değişti. Yoksullar dört bir yana dağıldı." ifadelerini kullandı.
Özellikle siyahilerin teneke evlerden oluşan gecekondu mahallelerine taşınmak zorunda kaldıklarına dikkati çeken Manan, 25-30 aileye birer tuvalet, 30-40 aileye birer musluk düştüğünü, insanların bu koşullar altında hastalandıklarını söyledi.
Manan, apartheid rejiminin yıkılmasının ardından yerlerinden edilen semt sakinlerinin mülklerini geri almak için başvuruda bulunduğunu ancak aradan 28 sene geçmesine rağmen hala sonuç alınamadığını sözlerine ekledi.