İran: Afganistan yönetimi, su sorununda işbirliği yapmazsa baskı araçlarını kullanırız

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Afganistan'daki Taliban yönetiminin Tahran ile Kabil arasında...

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Afganistan'daki Taliban yönetiminin Tahran ile Kabil arasında Hilmend Nehri üzerindeki su sorununa ilişkin işbirliği yapmaması halinde "baskı araçlarını" kullanacaklarını söyledi.

İran resmi haber ajansı IRNA'ya göre, ülkenin güneydoğusunda Afganistan sınırındaki Sistan-Beluçistan eyaletinde konuşan Abdullahiyan, iki ülke arasında yaşanan su krizini değerlendirdi.

Abdullahiyan, Taliban yönetiminin bölgedeki barajda yeterli su olmadığına dair iddiasına ilişkin, "Hilmend Anlaşmasına göre, İran'ın su hakkına sahip olduğu Keceki Barajı'nda su olup olmadığına dair tespit benim veya Afganistan Dışişleri Bakan Vekili (Emirhan Muttaki) tarafından yapılamaz. İran Enerji Bakanlığı'ndan bir teknik heyetin Afgan tarafıyla ortaklaşa Keceki Barajı'nı ziyaret etmesi ve su seviyesini ölçmesi gerekiyor." ifadelerini kullandı.

İran'ın konuyu ciddiyetle takip edeceğini belirten Abdullahiyan, "Anlaşmaya göre, bu İran'ın doğal hakkıdır. Gerekirse de İran ile bu konuda işbirliği yapmayan Afganistan yönetiminin bir kesimi için bu konuda baskı araçları kullanılacaktır." dedi.

- İran ile Afganistan arasındaki su krizi

Afganistan ile İran arasında bulunan Hilmend Su Yolu üzerindeki su sorunu 1973'te varılan anlaşmayla çözüme kavuşmuştu.

Anlaşmaya göre, Afganistan su yolundan İran'a "normal koşullarda" saniyede 26 metreküp su vermeyi taahhüt etmişti. Bunun 22 metreküpü, "İran'ın su hakkı" olarak tanımlanırken, 4 metreküpü ise Afganistan'ın İran'a yönelik "iyi niyet göstergesi" olarak belirlenmişti. Buna rağmen anlaşmada, kuraklık dönemlerinde İran'a akan suyun saniyede 26 metreküpün altında olabileceği de belirtilmişti.

Son yıllarda Afganistan'da yaşanan kuraklık nedeniyle İran'a akan su miktarının azalması, Tahran yönetimini rahatsız etmeye başlamıştı. Sık sık kurak dönemler geçiren iki ülke, 1973'te imzalanan anlaşmaya bağlı olduklarını ifade etmelerine rağmen su sorunu nedeniyle karşı karşıya geliyor.

Taliban yönetimi, bölgedeki kuraklık nedeniyle Hilmend Nehri üzerindeki Keceki Barajında su olmadığını dolayısıyla İran tarafına su ulaşmadığını savunurken İran ise teknik bir heyetin barajı ziyaret ederek bu durumu teyit etmesi gerektiğini ifade ediyor.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi de bugün Sistan-Beluçistan eyaletini ziyaretinde konuyla ilgili açıklamasında, "Uzmanlarımız su kıtlığını teyit ederse söyleyecek bir şeyimiz yok; aksi takdirde halkımızın haklarının çiğnenmesine izin vermeyeceğiz. Afganistan'daki yöneticileri İran'ın su hakkını derhal vermeleri konusunda uyarıyorum." ifadelerini kullanmıştı.