İran ile ABD'nin nükleer anlaşma konusunda son günlerde büyük ilerleme kaydettiği iddia edildi

İsrail'in Haaretz gazetesi, İran ile ABD arasındaki müzakerelerin beklenenden daha hızlı ilerlediğini ve tarafların birkaç hafta içinde bir anlaşmaya varma olasılığının yüksek olduğunu yazdı - İran'ın yarı resmi haber ajansı ISNA ise Tahran'ın, Irak'ta 10 milyar dolar ve Güney Kore'de 7 milyar dolar dondurulmuş varlıklarının serbest bırakılması konusunda mutabakat sağlandığını duyurdu

İran ile nükleer anlaşma konusunda Washington ve Tahran arasındaki temaslarda son günlerde büyük ilerleme kaydedildiğini düşünen İsrailli yetkililer, tarafların birkaç hafta içinde Tel Aviv yönetiminin karşı çıktığı anlaşmaya varacağını öngörüyor.

Haaretz gazetesinin İsrailli yetkililere dayandırdığı habere göre, İran ile nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılması konusunda Washington ve Tahran arasında son günlerde kurulan temaslarda büyük ilerleme kaydedildi.

İsrailli savunma yetkilileri, İran ile ABD arasındaki müzakerelerin beklenenden daha hızlı ilerlediğini ve tarafların birkaç hafta içinde bir anlaşmaya varma olasılığının yüksek olduğunu düşünüyor.

Anlaşma kapsamında ise İran'ın yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme sürecini durduracağı, buna karşılık Tahran'a uygulanan yaptırımların hafifletileceği belirtildi.

Anlaşmanın, ABD'nin tek taraflı yaptırımları nedeniyle Güney Kore, Irak ve Uluslararası Para Fonu'nda (IMF) dondurulan İran'a ait 20 milyar dolar civarındaki dövizin serbest bırakılmasını da içereceği ifade edildi.

- İran'ın dondurulan 24 milyar dolarının serbest bırakılması bekleniyor

İran'ın yarı resmi İranlı Öğrenciler Haber Ajansı (ISNA) da İran'ın 24 milyar dolar civarındaki dondurulmuş varlıklarının yakın zamanda serbest bırakılmasının beklendiğini duyurdu.

İran'ın, Irak'ta 10 milyar dolar ve Güney Kore'de 7 milyar dolar dondurulmuş varlıklarının serbest bırakılması konusunda mutabakat sağlandığı belirtildi.

Haberde mutabakatın, Umman Sultanı Heysem bin Tarık'ın 29 Mayıs'ta Tahran'a yaptığı ziyaret ve ABD Başkanı Joe Biden'ın Orta Doğu ve Kuzey Afrika Koordinatörü Brett McGurk'ün Umman ziyareti sırasındaki temaslarda sağlandığı kaydedildi.

Haberde ayrıca İran Merkez Bankası Başkanı Muhammed Rıza Ferzin'in IMF Başkanı Kristalina Georgieva ile Washington'da yaptığı son görüşmede İran'ın 6,7 milyar dolardan fazla "özel çekme hakkına (SDR) erişebileceği konusunda anlaşmaya varıldığı aktarıldı.

- İran ile nükleer anlaşma ve yaptırım süreci

İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) arasında 2015'te yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı bir anlaşma imzalanmıştı.

ABD, 8 Mayıs 2018'de Donald Trump'ın başkanlığı döneminde İran'la 2015'te varılan nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilerek bu ülkeye yeniden yaptırımlar uygulamıştı.

İran da buna karşılık 8 Mayıs 2019'da anlaşmadaki faaliyetlerini askıya almaya başlamıştı. İran, anlaşmada 3,67 oranında uranyum zenginleştirmeye izin verilmesine rağmen bu süreçte yüzde 60 saflıkta uranyum zenginleştirmeye başlamıştı.

Trump sonrasında Nisan 2021'de Viyana'da başlayan ve İran ile nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılması ve ABD'nin anlaşmaya yeniden katılmasının ele alındığı nükleer görüşmeler, Washington ve Tahran arasındaki bir dizi uzlaşmazlık nedeniyle Eylül 2022 başlarında askıya alınmıştı.

İranlı yetkililer sık sık ABD ile nükleer anlaşma konusunda mesaj alışverişinin kesilmediğini belirtirken ABD yönetimi İran ile nükleer müzakerelerin gündemde olmadığını açıklıyordu.

- İran, ABD'nin tek taraflı yaptırımları nedeniyle varlıklarına erişemiyor

İran, Güney Kore'ye petrol ihracatından elde edilen ve bu ülkedeki bankalarda tutulan 7 milyar dolarlık dövizine ABD'nin tek taraflı bankacılık yaptırımları nedeniyle erişemiyor.

ABD'nin NBC News televizyonu 15 Şubat'ta Amerikalı yetkililere dayandırdığı haberinde, Tahran ve Washington'un iki ülkede tutukluların takası ve İran'ın Güney Kore'de tutulan milyarlarca dolarlık varlığının serbest bırakılması için Katar ve İngiltere'nin aracılığıyla dolaylı görüşmeler yaptığını duyurmuştu.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan da 12 Mart'ta yaptığı açıklamada, "Geçen günlerde bir anlaşmaya vardık ve Amerikan tarafında her şey yolunda giderse kısa vadede bir tutuklu mübadelesine tanık olacağımızı düşünüyorum." ifadelerini kullanmıştı.

İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi'ne yakınlığıyla bilinen Nournews, nisan ayında Tahran ve Washington'un İran'ın dondurulmuş varlıklarının nasıl serbest bırakılacağı konusunda anlaşmaya vardığını ve bu konuda iki taraftan uzmanlar arasında teknik müzakerelerin devam ettiğini duyurmuştu.