İsrail'in Cenin saldırılarında tarihi Hicaz Demir Yolu'nun rayları da yerinden söküldü
Cenin Mülteci Kampı sakinlerinden Filistinli Muhammed Nimr es-Sadi: - "İsrail her şeyi yerle bir etti. Kampın bugününün de tarihinin de kökünü kazıdı"
MÜCAHİT AYDEMİR - İsrail ordusunun, işgal altındaki Batı Şeria'da yer alan Cenin Mülteci Kampı’nı iki gün boyunca kuşatmaya alarak sivil altyapıya büyük zarar verdiği saldırılarda tarihi Hicaz Demir Yolu’nun rayları da yerinden söküldü.
İsrail ordusu, 3 Temmuz Pazartesi gece saatlerinde Cenin kenti ile Cenin Mülteci Kampı'na baskın düzenlemiş ve bölgeyi kuşatma altına almıştı.
İsrail güçlerinin havadan ve karadan yaklaşık 48 saat süren şiddetli saldırılarında 4’ü çocuk, 12 Filistinli öldürülmüş, 20’si ağır olmak üzere yaklaşık 120 kişi yaralanmıştı.
Bölgedeki AA muhabirinin gözlemlerine göre, İsrail ordusu yaklaşık 15 bin Filistinlinin yaşadığı Cenin Mülteci Kampı’ndaki sivil altyapıyı da hedef alarak büyük yıkıma neden oldu.
İsrail, Filistinli sivillere ait çok sayıda ev, araç ve dükkanın yanı sıra kampın yollarıyla elektrik, su ve telefon şebekesi gibi sivil altyapıyı vurdu.
İsrail ordusuna bağlı zırhlı araçlara eşlik eden buldozerler, kampın merkezindeki ana caddelerden biri olan Sikke Caddesi'nin asfalt yolunu yollarını kazarak altüst etti.
- Altüst olmuş caddede Hicaz Demir Yolu’nun ray parçaları ortaya çıktı
İsrail güçleri kamptan çekildikten sonra kum ve moloz yığınlarıyla tamamen engebeli bir alana dönüşen Sikke Caddesi’nin asfalt yolu, depremde fay hattının geçtiği bölgelerdeki görüntüleri akla getirdi.
“Demir yolu” anlamına gelen “Sikke” Caddesi, adını, tarihi Hicaz Demir Yolu’nun buradan geçmesinden alıyor. Cadde üzerinde Hicaz Demir Yolu’nun Cenin İstasyonu için inşa edilen tarihi bir bina da bulunuyor.
Saldırıların yol açtığı hasardan, tarihi Hicaz Demir Yolu’nun bugüne kadar uzanan kalıntıları da kurtulamadı.
Altüst olmuş cadde üzerinde molozların arasına dağılmış Hicaz Demir Yolu’nun ray parçaları ortaya çıktı.
- “Bunlar size ait”
Kamp sakinleri, İsrail askerlerinin çekilmesinin ardından sabahın ilk ışıklarıyla evlerini incelerken, iş makineleri de kampın altyapısını düzene sokmak için çalışmalara başladı.
Kamp sakinlerinden biri, kendilerini tanıtan AA ekibine, 2-3 metre uzunluğundaki metal parçaları işaret ederek, "Bunlar, Osmanlı’dan kalma tarihi Hicaz Demir Yolu’nun parçaları. Bunlar size ait." ifadelerini kullandı.
Kamptaki Filistinlilerden 55 yaşındaki Muhammed Nimr es-Sadi, "İsrail her şeyi yerle bir etti. Kampın bugününün de tarihinin de kökünü kazıdı." dedi.
Etraftaki savaşı alanını andıran yıkımı inceleyen Sadi, "Yerin altındakiler bile İsrail buldozerleri tarafından kazıldı, caddenin altına gömülü olan tren rayları yerlerinden söküldü." diye konuştu.
Sikke Caddesi üzerindeki Cenin İstasyonu’nun tarihi binasına da işaret eden Sadi, "Bu istasyon, Osmanlı döneminden beri halen varlığını sürdürüyor ve o döneme şahitlik ediyor. Kampın önemli bir simgesidir." ifadelerini kullandı.
- Cenin istasyonu binası kaderine terk edilmiş
İşgal altındaki Filistin’de sosyoekonomik imkanların en kısıtlı olduğu yerlerden biri olan ve İsrail’in şiddetli saldırılarına maruz kalan Cenin Mülteci Kampı’ndaki tarihi istasyon binası, son derece bakımsız halde.
Binanın duvarları ve dış cephesi bütüncüllüğünü koruyarak ayakta duruyor. Ancak çatı ve pencereleri bulunmayan, bazı taşları zarar görmüş yapı tamamen metruk durumda.
Osmanlı döneminde bölgeyi cazibe merkezine dönüştüren demir yolu projesinin bu istasyon binası, bugün kaderine terk edilmiş halde restore edilmeyi bekliyor.
- Hicaz Demir Yolu
Hicaz Demir Yolu, Osmanlı Padişahı 2. Abdülhamid'in talimatıyla 1900-1908 yıllarında Şam ile Medine arasında inşa edilmişti.
Dini, siyasi ve askeri amaçlarla yapılan ve 1 Eylül 1908'de düzenlenen törenle bizzat 2. Abdülhamid tarafından işletmeye açılan Hicaz Demir Yolu'nun hac yolculuğunu büyük ölçüde kolaylaştırması, Hicaz'a yönelecek dış saldırılar ve bölgede çıkabilecek isyanlara karşı önemli bir savunma vasıtası oluşturması amaçlanıyordu.
Açılışının ardından da Hicaz Demir Yolu’na yeni hatlar ilave edildi. Bunlardan ilki, 1911’de tamamlanan 4 kilometrelik Kademişerif-Şam hattı idi. Bunu 1912’de Kudüs Şubesinin bir parçası olan Afule-Cenin; bir yıl sonra Der’a-Busra Eski Şam ve Hayfa-Akka Şubeleri izledi. 1913 ve 1914 yıllarında Kudüs Şubesinin diğer parçaları Cenin-Siletüzzahr ve Siletüzzahr-Sebestiya hatları açıldı.
Birinci Dünya Savaşı sırasında ise giderleri tamamen devlet imkânlarından karşılanan Hicaz Demir Yolu Mısır Şubesinin Mesûdiye-Birüsseba, Birüsseba-Hafiretü’l-Avce ve Lid-Birüsseba hatları yapıldı. Böylece 1918’de Hicaz Demir Yolu’nun toplam uzunluğu 1900 kilometreyi aştı.