Kayseri ve Sivas'ı bekleyen olası deprem saha gözlem raporu

Kayseri ve Sivas'ı bekleyen olası deprem saha gözlem raporunda adı geçen Deliler Fayı/Bünyan-Sarıoğlan-Tecer Seğmentine ait veriler Maden Teknolojisi ve Yer Bilimleri Uzmanı Serkan İçelli tarafından yayımlandı.

Kayseri ve Sivas'ı bekleyen olası deprem saha gözlem raporunda adı geçen Deliler Fayı/Bünyan-Sarıoğlan-Tecer Seğmentine ait veriler Maden Teknolojisi ve Yer Bilimleri Uzmanı Serkan İçelli tarafından yayımlandı.

Kayseri ve Sivas'ı bekleyen olası deprem saha gözlem raporundan kesitler:

DELİLER FAYI /BÜNYAN-SARIOĞLAN-TECER SEGMENTİ (38.85°G - 39.47°KD) SAHA GÖZLEM RAPORU

Birikmiş  deformasyon enerjisinin açığa çıkacağı bir depremin oluşmasını, ancak enerji biriken ve deprem olacağı varsayılan fay üzerinde sürekli olarak ölçüm yaparak tespit edebiliriz. Yine de  tam gün ve saat vermek imkânsızdır.

Aynı zamanda önceden , çok  yakında burada  şu büyüklükte deprem  olma  riski var derseniz , sosyoekonomik olarak kaos yaratabilirsiniz. İnsanların psikolojisinden ,eğitime, ticarete  kadar bir  çok alanda alarm seviyesine  geçmeniz  gerekir. Depremin ne zaman olacağı belli olmadığı için bu durum çok ciddi sorunlara yol açar. Bu tür haberler, arazi ve emlak spekülasyonuna da açıktır.

Bu çalışma  tamamen  kendi imkanlarımızla ,bireysel cihaz  ve donanımla Fay hattı üzerinde saha  çalışması ile  yapılmıştır. Alınan  veri ve  parametrelerin  %100 doğruluğu kesin  olmayıp sapmalar olabilecektir.

Deliler Fayı da büyük depremlere yol açabilecek doğrultu atımlı bir faydır. Toplamda 205 km  kadar  olan Deliler fayı, Kayserinin güneyinde Ecemiş fayı ile  birleşmektedir. Yıllık kayma  hızı 0.5 mm/1 mm arasında olup en  büyük  ürettiği deprem büyüklüğü ve  tarihi bilimsel olarak ortaya  koyulamamıştır.

Çalışma  alanımız; 38.85°G - 39.47°KD arası Deliler fay zonuna ait Kayseri’nin kuzeyi olan Bünyan segmenti ,Sarıoğlan segmenti ve Sivas’ın  doğusu Tecer  segmentinde toplam 150 km lik bir alandır.

Sivas havzası üzerindeki en önemli diri fay olan Deliler Fayı’nın yapısal ve kinematik özelliklerine ilişkin saha verileri toplanmıştır. Jeolojik çalışmaların yürütüldüğü uzun profillerde, ortalama 8 nokta aralığında ve her bir noktadan çeşitli veriler almak suretiyle toplam 18 noktada, yüzey jeolojisi verileriyle birlikte yorumlanmıştır.

Deprem öncesi yerde oluşan gerilme birikimi yerin elektrik özelliklerini etkileyeceğinden dolayı Elektrik Özdirenç kesitleri alınmış olup;

BÜNYAN BURHANİYE     mevkii     0.10/0.30 m 220 OHM - 0.30/1 m  45 OHM

SARIOĞLAN KARAAĞIL mevkii      0.10/0.30 m 220 OHM - 0.30/1 m  60 OHM

TECER KARAPINAR         mevkii      0.10/0.30 m 300 OHM - 0.30/1 m 105 OHM

Depremden önce özdirenç değişimi tek başına bir  anlam  ifade edemez.

Manyetik Alan Değişimi

18 ayrı noktada  pusula  sapması yok.

GPS ve CNSS ile elde edilen yer değiştirmeler

ENVISAT-ASAR ve SENTİNEL-1A

Yakın zaman 2004-2023 uydu görüntülerinde  kümülatif bir yer değiştirme bulgusu elde edilmemiştir.

Sismisite analizleri

Bünyan, Kayseri, Türkiye BNN_KO, Dikey Bileşenli İstasyon verileri satabil.

Arkeolojik geçmiş

14.2 km  Altinyayla ,  42.3 km Kangal , 43.3 km  Sarkisla  ve 49.8 km Sivas’a uzaklığı bulunan Sarissa Antik kenti Hititlerin önemli yerleşimlerinden biridir. Arkeolojik olarak M.Ö 1400 /1500 yılları arasında bir yangınla yok olduğu saptanmıştır.

Stratigrafik ayırımlar yapılırken kaya türü özellikleri, kayaların kökeni, fiziksel ve kimyasal bileşimi, , fosil türü, oluşum şekli gibi birçok özellik gözden geçirilmiş olup Stratigrafi birimlerinin üzerindeki deformasyon ve yer değiştirme bulguları deprem kaynaklı bir yok oluşu çağrıştırmaktadır.  Yok oluşun yangın ile gerçekleşmesinden ziyade deprem ile gerçekleşmesi daha mantığa yatkındır. Bulunan tabletler arasında yangın ve depremden ile ilgi yazı yoktur.

Ekolojik Anormallik Radon ve diğer zehirli gazı çıkışı

Radon  ve  diğer  zegirli gaz türleri  canlı popülasyonu üzerinde ağır etki yapabilmektedir. Gözlemlerimizde, Ekolojik anomaliye rastlanmadı, mevsim normalleri dışında kuruyan bitki ve ölü hayvan türüne rastlanmadı.

Yeraltı su seviyesi ve Sıcaklığı

3 ayrı segment  8 ayrı kuyu ve  doğal kaynak  suyu seviyeleri ile  sıcaklığı mevsim normallerinde ortalama 10/14  C dir.

Kaplıca ve su kaynaklarının fiziksel ve kimyasal özellikleri

Çalışma alanı güzergahında Kaplıca mevcut değil, çevredeki göletlerde ve Palas Tuzla gölünde mevsim  normallerinde bir su seviyesi olduğu, anlık su sıcaklığının ortalama 14.2 C olduğu, canlı popülasyonun mevcut ve  sağlıklı olduğu saptanmıştır.

Hayvanların davranışlarındaki anormallikler

3 ayrı çiftlikte toplam  220 büyükbaş 340 küçük baş ve çalışma  alanlrı içinde başıboş ve  sahipli  köpekler üzerindeki incelemelerimizde Anksiyete, sıkıntı ve endişe, kaçma, havlama, uluma, ağlama. Psikojenik şok, havayı koklama, yeri kazma belirtileri homojen  olarak  dağılım göstermemektedir. Belirtiler çok küçük bir azınlık hayvan  grubunda baş göstermektedir.

SONUÇ

Yapmış olduğumuz saha  çalışmasında belirttiğimiz  koordinatlar  arasında büyük deprem emaresi hiçbir bulguya  rastlanmamıştır.

Arkeolojik kalıntıların  depremle  işkisi olduğu ortalama 3000 yıl önce  büyük bir depremin yaşandığı ve  sarissa kentinin yok olduğunu varsaydığımızda;

Aradan gecen 3000 yıl x 0.5/1 mm kayma  hızı =  1.5 metre ile  3 metre arasında bir deformasyon enerjisinin biriktiğini göstermektedir. Aletsel  ve  tarihsel kayıtlarda  bölge için  yeterli kayıt  yoktur. Bu birikmiş olan  enerjinin atım  yapması halinde 5.0//6.5 magnitudlerde  deprem üretmesi mümkündür.

Çalışma alanı üzerinde deprem emareleri ile bir  korelasyon yoktur.

Yakın çevre sismik aktivite hiposantr ve episantr kutuplaşmaları ve algoritmik çözümler yıkıcı bir deprem bulgusu içermemektedir.

Unutulmamalıdır ki orta ölçekli depremler  bir  emare  olmadan  aniden gelmektedir. Deprem büyüklüğünü ortalama hesaplayabiliyor olsakta zamanı ve tam yerini maalesef günümüz teknolojisi ile hesaplayamıyoruz .Özetle belirlediğimiz  koordinat ve  segmentler  üzerinde 5.0/6.0 magnitud değerleri  geçebilecek  bir  deprem beklemediğimi belirtmek  isterim.

Yaşanacak olan büyük bir depremi en az zararla atlatmak istiyorsak;

Yapıların etüt, projelendirme ve inşaat süreçlerindeki hata veya eksiklikler ivedilikle giderilmelidir. Riskli yapılar tespit edilip imha edilmelidir.Çürük olan yapıyı ne kadar güçlendirirsek güçlendirelim ancak kendimi kandırırız.Özellikle Sivas ve  Kayseri illerimiz için değil, tüm Türkiye’de seferberlik başlatılması gereklidir. Deprem zararlarını azaltmanın ve depreme hazır olmanın en önemli unsuru yapıların depreme hazır olmasıdır. Katil kolonların kurbanı olmamak için İl ve İlçelerde kesik kolon avına çıkılıp tespitler yapılmalı ve acil önlem alınmadır.

Okul ve işyerlerinde eğitim seferberliği başlatılmalıdır. Kentsel alanlarda hasar görebilirliği azaltmak için alınması gereken önlemler hakkında halka yönelik etkin bilgilendirme ve eğitim programları uygulanmalıdır. Ailenizle sık sık tatbikat yapın, işyerinizde tatbikatların yapılması için baskıda bulunun.    

Deprem nedeniyle ülkemizde yaşanan acıların tekrarlanmaması için bulunduğumuz coğrafya itibariyle karşı karşıya kaldığımız doğa ve teknoloji kaynaklı afet risklerine karşı farkındalık ve tatbikat çalışmaları sıklıkla yapılmalıdır. Kurtarma tatbikatı değil, deprem öncesi, anı ve sonrası tatbikatlarına okul, iş yeri ve mahalle bazlı mikro bölgelendirmeler ile halk’ın sürekli farkındalıklı ve duyarlı halde kalması sağlanmalıdır.

Unutmayın! Deprem unutulunca öldürür…" ifadeleri kullanıldı.