Merkez Bankası Başkanı Erkan, soruları yanıtladı: (2)

"Toplumun refahı için özverili ve kararlı şekilde dezenflasyonu tesis etmekte kararlıyız. Bu, toplumumuz için yapmamız gereken en büyük hizmet" - "Dijital para birinci faz çalışmaları raporunun yıl sonuna kadar yayımlanmasını planlıyoruz. İkinci faz çalışmaları kapsamında da 2024'te hukuki, iktisadi ve güvenlik boyutları ele alınacak"

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan, toplumun refahı için dezenflasyonu tesis etmekte kararlı olduklarını belirterek, "Bu, toplumumuz için yapmamız gereken en büyük hizmet." dedi.

Erkan, Merkez Bankası İdare Merkezi'nde yılın son Enflasyon Raporu'nun tanıtımı amacıyla düzenlenen bilgilendirme toplantısında soruları yanıtladı.

TCMB Başkan Yardımcısı Hatice Karahan'ın ön görüşmelere başlamak için kasım ayının ortasında Asya'ya gideceğini bildiren Erkan, kendisinin de akabinde Karahan'a eşlik edeceğini söyledi. Erkan, Asya'daki yatırımcılarla bir araya gelmenin ve Türkiye'nin ekonomik gidişatını onlara anlatmanın kendileri için çok önemli olduğunu vurguladı.

Erkan, ülkeye yönelik yabancı yatırımcı ilgisinde bir değişim görmediğine işaret ederek, Türkiye'nin CDS'lerinin 400'ün altında seyrettiğini dile getirdi. Diğer gelişmekte olan ülkelere göre Türkiye'deki finansman koşullarının daha ılımlı seyrettiğine dikkati çeken Erkan, "Diğer gelişmekte olan ülkelerde ilerleyecek pek hikaye de kalmadı. Şimdi burada büyük bir potansiyel, büyük bir fırsat, büyük bir kapasite var. Dolayısıyla bu ilginin devamının geleceğini düşünüyoruz." diye konuştu.

Aylık enflasyon ve ana eğilimindeki gerilemenin başladığını ve devam edeceğini düşündüklerini belirten Erkan, enflasyonda yüzde 36'lık tahminin gerçekleşmesini sağlayacak birkaç farklı unsur olduğunu ifade etti. Erkan, bu unsurları sıralarken şu değerlendirmede bulundu:

"Türk lirası talebinin güçlenmesi, iç talebin dengelenmesi ve dengeli seyri, kredi piyasasının dengelenmesi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması. Şimdi Türk lirası talebinin güçlendiğini görüyoruz. Türk lirası mevduat payı artıyor, rezervlerimiz güçleniyor, dış ticaret açığı azalıyor. Para politikası adımlarımızla birlikte talep de öncü sinyallere baktığımızda, aylık verilere baktığımızda iç talepte dengelenmeye başladığımızı görüyoruz ve bunun devamını seyretmek aybeay görmek bizim alacağımız kararlar için de çok önemli."

Erkan, para politikasında ciddi sıkılaşmanın olduğunu ve bunun etkilerini görmek için zaman gerektiğini bildirdi.

- "KKM çözülüyor ve gidişattan memnunuz"

Erkan, tüketici refahının nasıl sağlanacağına ilişkin soru üzerine, "Toplumun refahı için özverili ve kararlı şekilde dezenflasyonu tesis etmekte kararlıyız. Bu, toplumumuz için yapmamız gereken en büyük hizmet. Bunda da kararlıyız. Gereken adımları, gerektiği zamanda, gereken ölçüde atacağız. Bunlar arasında destek vereceğimiz durum olursa da hazırız." ifadelerini kullandı.

Dolarizasyonla ilgili tedbirlere işaret eden Erkan, düzenlemelerin yürürlüğe girdiği ilk ayda Kur Korumalı Mevduattan (KKM) düşüş 65 milyar lira iken eylül-ekim döneminde 233 milyar lira düşüş görüldüğünü aktardı. Erkan, Türk lirası enstrümanları cazip hale getirip buraya geçişi hızlandırmaya amaçladıklarına işaret ederek, KKM'nin çözüldüğünü ve gidişattan memnun olduklarını anlattı.

Erkan, dijital para çalışmalarına ilişkin de bilgi vererek, şunları kaydetti:

"Dijital para birinci faz çalışmaları raporunun yıl sonuna kadar yayımlanmasını planlıyoruz. İkinci faz çalışmaları kapsamında da 2024'te hukuki, iktisadi ve güvenlik boyutları ele alınacak. Çevrim dışı ödeme, donanım, cüzdanlar gibi ürünler üzerinde çalışılacak. Üçüncü fazda da dijital Türk lirasının tüm boyutlarıyla etkilerine ilişkin nihai çalışmalar ve hukuki altyapısı tamamlandıktan sonra yaygınlaşma değerlendirilecek. Sadece dijital Türk lirası çıkarmaktan ziyade, buradaki teknolojinin kalitesi ve ihraç edilebilir olması da çok önemli. Hem kendi insan gücümüz hem işbirliklerimizle dinamik ve kaliteli bir teknolojinin oluştuğunu belirtmek isterim."

- "Şeffaflık" vurgusu

Haziranda parasal sıkılaştırma sürecini başlattıklarını anımsatan Erkan, "Şu an yaşadığımız sıkılaşmanın birikimli etkilerini ilerleyen zamanlarda göreceğimizden ve bunlar yaşanırken maliyet yönlü şokların bir arada gelmesinin geçişkenliğinden dolayı fiyatlama davranışlarında öngörülenin üzerinde bir bozulma görülmüştür. Bu da bizim para politikası kararlarımızı etkiledi. 2024'te de dezenflasyonun başlaması, başlama zamanı, hızı verdiğimiz tahminler bizim için başarı göstergesidir. Bunda kararlıyız." dedi.

Erkan, ücret artışlarının enflasyona etkisine yönelik soru üzerine, 2024 yılı için hedef enflasyona bağlı olarak maaş zamlarında bir mağduriyet oluşmasını öngörmediklerini bildirdi. Tek amaçlarının ülkenin uzun dönem potansiyelini gerçekleştirmesi için gereken fiyat istikrarını tesis etmek olduğunu vurgulayan Erkan, "Bu süreçte toplumun tüm kesimlerinin bize güvenini hissediyoruz. Bu güvene layık olmak için de kararlı ve özverili şekilde çalışmaya ve sizi süreçle ilgili de en şeffaf şekilde bilgilendirmeye devam edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.

- "Portföy artışları jeopolitik risklere rağmen devam ediyor"

İç talebin dengelenmesi konusunda ilk sinyalleri aldıklarını ancak dengenin ne zaman olacağını söylemenin erken olduğunu belirten Erkan, enflasyonda belirgin iyileşme için süregelen bir dengelenmenin görülmesinin şart olduğunu söyledi.

Sadece ana eğilimleri değil, çeşitli verileri ve makroekonomik göstergeleri takip ettiklerini dile getiren Erkan, "Bunların süregelen bir dezenflasyonist patikaya girip girmediğine kanaat getirip, ona göre adımlarımızı optimal şekilde atmaya çalışıyoruz. Bunu yaparken de örneğin, nakit avanstaki faiz oranları kredi kartı faiz oranlarından daha yüksek. Kredi kartı faiz oranlarını daha düşük tutmaya yöneldik. Hem bu süreçte vatandaşlarımıza destek olabilmek açısından hem de nakit avanstan ziyade ihtiyaç süreçlerine yönlendirebilmek açısından bu tarz desteklemelerde bulunduk. Yapabildiğimiz kadar bu tarz desteklere devam edeceğiz." dedi.

Kur geçişkenliğinin zamana yayılarak azaldığına dikkati çeken Erkan, kur yanında pek çok şokun bir araya geldiğini, petrol fiyatları ve jeopolitik riskler gibi gelişmelerin yaşandığını anlattı. Erkan, bu süreçlerin etkisiyle yüzde 33 olarak öngörülen 2024 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 36'ya yükselttiklerini bildirdi.

- "Doğrudan yatırım da portföy akımları da gelecektir"

Dış kaynak eğilimlerine ilişkin soru üzerine de Erkan, "Portföy yatırımlar ilk 5 ayda eksi bölgeden artı bölgeye geçti. Türk lirasına yatırımlar, portföy akışları da jeopolitik risklere rağmen artarak devam etmekte. Yurt dışı ziyaretlerimizde ya da Sayın Bakan'ın (Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek) yatırımcı toplantılarında amacımız para çekmekten ziyade, ülkemizin potansiyelini yatırımcıyla paylaşabilmek. Amacımız ekonomi, para politikası, makroekonomik görünümü onlarla paylaşmak. Doğrudan yatırım da portföy akımları da gelecektir diye düşünüyoruz." ifadelerini kullandı.

Erkan, Türk lirasına talebin artmasının ve buna yönelik enstrümanların çoğaltılmasının önemine değinerek, şunları kaydetti:

"Mevduat vadelerinin yavaş yavaş da olsa uzuyor olması çok olumlu gelişmeler. Bunları teşvik edecek düzenlemelere devam edeceğiz. Bankalarımıza yük olmadan, sade bir şekilde attığımız adımların üzerinden ilerleyeceğiz. Para politikasına dair yapısal reformlar, menkul kıymetleştirme olabilir, katılım finans üzerinden olabilir, çalışmalarımıza başladık. Potansiyel var, eş güdüm ve zaman gerekir. O nedenle şimdiden bu çalışmalara başladık."

(Sürecek)