Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı kurulmasını içeren teklif, TBMM Genel Kurulunda

MHP Iğdır Milletvekili Yaşar Karadağ: - "Özellikle yıllarca dışarıdan yabancıların bu alanda yapmış olduğu çalışmaları görüyorduk, bu kanun teklifiyle kurulacak vakıfla inşallah bu alandaki yerli bilim adamlarımızın da sayısının son derece artacağı kanısındayız" - CHP Ankara Milletvekili Yıldırım Kaya: - "Hiç zaman kaybedilmeden öğretmen atamaları yapılmalı, deprem bölgesindeki mağdur olan öğretmenlerin isteğe bağlı tayinleri derhal gerçekleştirilmeli. İşte bunları tartışırsak topluma yararlı iş yapmış oluruz ama bu vakfı kursanız ne olur kurmasanız ne olur; ömrünüz üç aylıktır" - İYİ Parti Gaziantep Milletvekili İmam Hüseyin Filiz: - "Yüzlerce hatta binlerce yıl ayakta kalmayı başarabilmiş tarihi eserlerin 'restorasyon' adı altında kılık değiştirmesine müsaade edilmemelidir"

TBMM Genel Kurulunda, Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı Kanunu Teklifi'nin tümü üzerinde görüşmeler tamamlandı.

Genel Kurulda, İYİ Parti Grubu adına söz alan Gaziantep Milletvekili İmam Hüseyin Filiz, Anadolu'nun zengin bir kültürel mirasa sahip olduğuna işaret ederek, son dönemde yapılan arkeolojik kazıların dünya tarihini değiştirmeye devam ettiğini söyledi.

Teklifle kurulacak Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı ve faaliyetlerini önemsediklerini dile getiren Filiz, "Sorumluluklarının bilincinde olmaları talebiyle Vakfın hayırlı olmasını diliyor, yapılacakların takipçisi olacağımızı da belirtmek istiyorum." diye konuştu.

Filiz, 6 Şubat tarihinde gerçekleşen depremlerin etkilediği illerde çok sayıda tarihi eserin ya büyük hasar gördüğünü ya da tamamen yıkıldığını belirterek, "Bu emanetlerin ayakta tutulması, gelecek kuşaklara doğru şekilde aktarılması çok önemlidir. Binlerce yıl ayakta kalmış, yıpranmış ya da depremde hasar görmüş eserlerimizin kendi dönemine uygun şekilde restore edilmesi tarih bilincinde olmanın gereğidir. Ancak birçok restorasyon çalışmasının acemi ellerde, tarihi mirasın değerinin farkında olmayıp sadece para kazanmak derdinde olan birtakım firmalar tarafından resmen katledildiğine şahit olduk, olmaktayız. Yüzlerce hatta binlerce yıl ayakta kalmayı başarabilmiş tarihi eserlerin 'restorasyon' adı altında kılık değiştirmesine müsaade edilmemelidir." değerlendirmesinde bulundu.

Son 20 yıldır kamuda istihdam edilen arkeolog sayısını soran Filiz, "Neden Türkiye'deki arkeolojik kazıları Türk iş adamları, şirketleri ve Türk hükümeti değil de ABD, Alman ve Fransız kuruluşları finanse ediyor? Yerel yöneticilerimiz, kentlerindeki tarihi varlıkları korumak için tarihi doku temelli kent imar planlarını uygulama konusunda gerekli hassasiyeti göstermelidir. Kurulacak vakfın bu sorumluluğu da üstlenmesi gerekiyor." ifadelerini kullandı.

- "Kapsamlı bir envanter oluşturulmalı"

MHP Iğdır Milletvekili Yaşar Karadağ, Türkiye'nin, afetlerin yıpratıcı etkisine karşı kültürel mirasını koruması gerektiğine işaret etti.

Ülkenin kültürel varlığının potansiyeli dikkate alındığında, Türk arkeolojisinin çalışma sahası açısından önemli bir kazanıma sahip olduğunu anlatan Karadağ, "Türkiye'nin tüm kültürel miraslarının araştırılarak tespit edilmesi gerekmektedir. Bilinmeyenlerin ortaya çıkarılıp bilinenlerin değerlendirilmesi, araştırılarak kapsamlı bir envanterin oluşturulması zorunlu görülmektedir." dedi.

Karadağ, tarih boyunca kadim Türk kültürü yanında birçok önemli uygarlığı barındıran Anadolu'nun, tam olarak ortaya çıkarılmamış kültür hazineleri barındırdığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Türk arkeolojisinin dünyaya açılabilmesi, kültürel ve tarihi bağlarının olduğu coğrafyalarla yakınlaşabilmesi, bu alanda tabii ki TİKA'mızın da çok büyük çalışmaları var ve takdirle karşılıyoruz, dünya arkeolojisi çalışmalarına da katkı ve yön verilebilmesi için etken bir arkeoloji ve kültürel miras aktörüne dönüşmesi milli menfaatler bakımından son derece önemlidir. Özellikle yıllarca dışardan yabancıların bu alanda yapmış olduğu çalışmaları görüyorduk, bu kanun teklifinde kurulacak vakıfla birlikte inşallah bu alandaki yerli bilim adamlarımızın da sayısının son derece artacağı kanısındayız. Bu kapsamda, teklifle ülkemizde ve kültürel, tarihi bağlarımızın olduğu dünyanın diğer bölgelerinde Türk ve İslam arkeolojisi ve ilgili bilimin alanlarında insanlığın ortak birikimlerini esas alarak bilimsel araştırmalar yapmak, bu araştırmaları teşvik etmek, yapılan araştırmaları yayınlamak, arşivleme çalışmaları gerçekleştirmek, araştırmacıların erişebileceği kütüphaneler oluşturmak, özel müzeler açmak, dünya arkeoloji ve kültürel miras camiasındaki bilim toplulukları ile kültürel miras alanında işbirlikleri gerçekleştirmek, yurt dışında arkeolojik kazı, araştırma ve inceleme faaliyetlerinde bulunmak üzere Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı kurulmaktadır."

MHP'li Karadağ, MHP olarak kanun teklifini desteklediklerini bildirdi.

- "Türk İslam kavramı, tekçi ve diğerlerini yok sayıyor"

HDP Antalya Milletvekili Kemal Bülbül, iktidarın son dönemde TBMM'ye vakıflar ve alan başkanlıkları kurulmasına yönelik kanun teklifleri getirdiğini belirterek, "Bunlarla küçük iktidarlar mı veya rant alanları mı, pek de küçük sayılmaz, yaratılmak isteniyor?" sorusunu yöneltti.

Teklifle kurulacak Vakfın, Türk ve İslam kavramlarıyla sınırlandırılmasının kabul edilemez olduğunu söyleyen Bülbül, "Vakfa getirilen Türk İslam kavramı, sınırlayıcı, tekçi ve diğerlerini yok sayıyor." ifadelerini kullandı.

Bülbül, deprem nedeniyle birçok ilde tarihi dini yapıların yıkıldığını hatırlatarak, bunların aslına uygun şekilde restore edilmesini istedi.

Teklifle kurulacak Vakfın tekçi bir anlayışta olmasına itiraz ettiklerini söyleyen Bülbül, "Ayrıca Vakfın kuruluş, işletiliş amacı, Vakıf ile paralellik teşkil eden Enstitü'nün kuruluş amacı yeterince sarih, açık, anlaşılır değil. Vakfın her şeye rağmen bir sivil toplum kuruluşu olması gerektiği ve sivil inisiyatif tarafından kurulması gerektiği gerçeğini de ifade etmek gerekiyor." sözlerini sarf etti.

- "Bu meseleyi bugün tartışıyor olmaktan üzüntü duyuyorum"

CHP Ankara Milletvekili Yıldırım Kaya, iktidarın üniversitelerin kapısına kilit vurduğunu öne sürerek, "11 il var, bu illerdeki çocuklar, Ankara, İstanbul ve İzmir'deki üniversiteleri kazandı. Yurtlardan bu çocukları attınız. Annesini, babasını, kardeşini kaybetmiş, evi yıkılmış, nereye gidecek, nerede kalacak? '850 bin kişiyi barındıracağız.' dediğiniz yurtlarda şu anda 350 bin kişi barınmıyor. Çünkü hiç kimse Hakkari'deki, Artvin'deki, Zonguldak'taki, Edirne'deki yurda gitmedi." ifadelerini kullandı.

Teklifle kurulması öngörülen Vakfın, Anayasa'ya aykırı olduğunu savunan Kaya, "Anayasa Komisyonunda görüşülsün, dedik, görüşülmedi, reddedildi. Vakıf senedi nerede? Burada böyle bir şey yok. Bu Vakfın parası pulu yok ama Kültür ve Turizm Bakanlığı aracılığıyla oradaki bütçeden kaynak aktararak bir vakıf kurulmak isteniyor." dedi.

Bu konuyu, bugün tartışmaktan üzüntü duyduğunu dile getiren Kaya, "Ben bir eğitimciyim. Bir an önce üniversiteler eğitim öğretime açılmalı. Deprem bölgesindeki okullar kademeli olarak eğitime açılıyor. Hiç zaman kaybedilmeden öğretmen atamaları yapılmalı, deprem bölgesindeki mağdur olan öğretmenlerin isteğe bağlı tayinleri derhal gerçekleştirilmeli. İşte bunları tartışırsak topluma yararlı iş yapmış oluruz ama bu Vakfı kursanız ne olur kurmasanız ne olur; ömrünüz üç aylıktır." şeklinde konuştu.

Genel Kurulda teklifin maddeleri üzerinde görüşmelere geçildi.