Uzmanlar, yakın zamanda Libya'da seçim yapılabileceğine ihtimal vermiyor

Jusoor Araştırma Merkezi uzmanlarından AK Parti 25. Dönem Milletvekili Mehmet Alğan: - "Bazıları seçimin sonuçlarının getireceği yeni meydan okumaların Libya'yı tekrar bir istikrarsızlığa sürükleyeceğinden korkuyor" - Eski Tunus Milletvekili Usame Sağir: - "Açık konuşmak gerekirse seçimlerin gerçek manada bir çözüm getirebileceğinden emin değilim. Libya'da daha yapılacak çok iş var. Bu yıl seçimlerin yapılabileceğini düşünmüyorum"

AYDOĞAN KALABALIK - Libya’da bazı siyasi figürler ve uluslararası arenadaki faal aktörler 2023 yılı içinde devlet başkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılmasını hedeflerken, uzmanlar ise bunun uzak bir ihtimal olduğunu belirtiyor.

Uzmanlar, ülkedeki siyasi ve sosyal ortamın bu yıl bir seçim yapılmasına hazır olmadığını, seçim yapılsa bile tarafların sonuçları kabul etmemesi durumunda ülkenin tekrar şiddet sarmalına girebileceğini ifade ediyor.

Libya’daki temas ve görüşmelerinin ardından AA muhabirine konuşan İstanbul ve Londra'da merkezi olan Jusoor Araştırma Merkezi uzmanlarından AK Parti 25. Dönem Milletvekili Mehmet Alğan, Libya’da seçimlere dair siyasi ortam görmediklerini, herkesin 2019’daki askeri mücadeleden sonraki siyasi konumunu sürdürmek istediğini söyledi.

"Ülkede durumun böyle kalmasından bazı siyasiler oldukça memnun. Çünkü konumlarını bu şekilde sürdüreceklerini düşünüyorlar." diyen Alğan, ülkenin doğu, batı ve güney şeklinde üçe bölünmüş olması, ülkenin doğusundaki askeri güçlerin lideri Halife Hafter’in varlığı, güneyde ise sosyal ve ekonomik problemlerin devam ediyor olması gibi nedenlerle tarafların seçim istemediğini ifade etti.

Libya siyaset sahnesini meşgul eden figürlerin bir halk meşruiyetine sahip olmadığına vurgu yapan Alğan, "Halk desteklerinin ne olduğunu bilmiyoruz. Çok hayali bir siyasal ortam var. Tamamen askeri güçler ve dış ülkelerden aldıkları destek ile siyaset sahnesini işgal ediyorlar. Bu durum bütün siyasi aktörleri korkutuyor. Sadece siyaset sahnesinin dışına itilmiş figürler seçim istiyor." değerlendirmesinde bulundu.

- Seçimin neticesinden endişe edilen bir ortam

Libya’da seçimlerin neticesinden endişe edilen bir ortam gördüğünü vurgulayan Alğan, ülkedeki bazı kesimlerin seçimin bir şeyi değiştirmeyeceği düşüncesinde olduğunu dile getirdi.

Alğan, "Seçime mesafeli olanlar seçimin bir şeyi değiştirmeyeceğine inanıyor. Bazıları seçimin sonuçlarının getireceği yeni meydan okumaların Libya’yı tekrar bir istikrarsızlığa sürükleyeceğinden korkuyor. Kötü de olsa şu anda siyasi bir istikrar var onu da kaybederiz endişesi var." diye konuştu.

Libya’nın "zayıf devlet ve dış müdahaleye açık olmak" gibi iki temel sorunu olduğuna işaret eden Alğan, şöyle devam etti:

"Önemli olan bölgesel aktörlerin Libya’nın daha müreffeh ve daha istikrarlı bir ülke olması ile ilgili oturup karar vermesi. Türkiye ile Mısır ve Akdeniz bölgesinde siyasi gücü olan ülkelerin Libya’nın istikrarı için rekabetten çok uzlaşıya karar verdiklerinde, ülkenin çok hızlı bir şekilde istikrara kavuşacağını düşünüyorum. Bu iki ülke bölgesel güçleri ikna ederse Libya’nın milis sorunu başta olmak üzere birçok sıkıntısı ortadan kalkar."

Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe’nin son bir ayda iki, Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri’nin ise bir defa Türkiye’ye geldiğini hatırlatan Alğan, ayrıca Libya'nın "Türkiye’nin Akdeniz ve Doğu Akdeniz’deki çıkarlarını koruyan bir konumda olduğuna" dikkati çekti.

- Libya’da göreceli bir istikrar

Devrimden sonraki yıllara göre Libya’da göreceli bir istikrarın varlığından söz eden eski Tunus Milletvekili ve Jusoor Araştırma Merkezi'nin araştırmacılarından Usame Sağir, Libya’da güvenlik ve milisler konusundaki sıkıntının devam ettiğini söyledi.

Sokakta Libya’nın çok zor bir dönemden geçtiğini düşünenler olduğu gibi durumun her geçen gün daha da iyiye gittiğini söyleyenlerin de bulunduğunu ifade eden Sağir, şunları aktardı:

"Özellikle başkent Trablus’ta çok fazla altyapı çalışmaları gördük. Bu durum olumlu gelişmeler yaşandığına dair iyi bir intiba oluşturuyor. Daha önceki hükümetlerde görmeye alışık olmadığımız önemli adımlar bunlar. Ülkenin doğusunda da alt yapı çalışmalarının olduğunu biliyoruz."

Sağir, Libya’nın yer altı kaynakları bakımından zengin bir ülke olduğu ve bu durumun ülkenin hızlı gelişmesinin önünü açabileceğini belirterek, "siyasi ve sosyal olarak Libya halkının onurunu koruyacak bir istikrara ihtiyaç duyduğu" değerlendirmesini yaptı.

- Seçim henüz çok uzak bir mesafede

Ülkenin 3 ve daha fazla parçaya bölündüğünden bahsetmenin mümkün olduğunu kaydeden Sağir, "Halk demokrasi ve seçimlere hazır görünüyor. Burada konu sadece seçime gitmek değil, seçim anında ve sonrasında yaşanacaklar ve olası istikrarsızlık ortamı çok daha önemli bir endişe kaynağı." ifadelerini kullandı.

Sağir, "Öte yandan seçim sonuçlarını taraflar kabul edecek mi? Seçimlerle ilgili en önemli soru bence bu. Açık konuşmak gerekirse seçimlerin gerçek manada bir çözüm getirebileceğine emin değilim. Libya’da daha yapılacak çok iş var. Bu yıl seçimlerin yapılabileceğini düşünmüyorum." diye konuştu.

- Ülkenin batısında milis sorunu

Sağir, ülkenin batısındaki milis sorununa da değinerek "silahlı mücadeleden çıkan ülkelerde bu tür grupların oluşmasının son derece normal olduğunu, başka ülkelerde de benzer yapıların" oluştuğunu savundu.

Libya’da etnik ve mezhepsel problemlerin olmadığına dikkati çeken Tunuslu siyasetçi ve araştırmacı Sağir, en önemli etnik grubun ise Amazigler olduğunu, onların da topluma ayak uydurduğunu söyledi.