İklim değişikliği KKKA hastalığının etki alanını genişletiyor

Erciyes Üniversitesi (ERÜ) aşı Araştırma ve Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, kenelerden kaynaklı Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığının iklim değişiklikleri nedeniyle çok sayıda ülkede görülmeye başladığını söyledi.

Kovid-19'a karşı TURKOVAC aşısını geliştiren ve KKKA hastalığına yönelik aşı çalışması yürüten ERÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özdarendeli, AA muhabirine, KKKA hastalığının hyalomma cinsi kenelerden insanlara geçen mevsimsel bir hastalık olduğunu belirtti.

Özdarendeli, son yıllarda hem iklim değişiklikleri hem de hastalığa sebep olan kenelerin farklı coğrafyalarda görülmesiyle hastalığın geniş bir alana yayılmaya başladığına dikkati çekti.

Keneleri taşıyarak yayılmalarına yol açan konakçı tabir edilen hayvanların iklim değişikliğiyle başka bölgelerde görülmeye başladığına işaret eden Özdarendeli, bu şekilde kenelerin farklı coğrafyalara yayıldığını söyledi.

Özdarendeli, "Sadece ülkemizde değil, Rusya, İran, Yunanistan, Bulgaristan ve İspanya'da ölüm vakalarının olduğunu biliyoruz. İklim değişiklikleri nedeniyle Avrupa'ya doğru yayılıyor, Afrika'da zaten var. Dünya Sağlık Örgütünün önemli 9 patojeninden (Hastalık yapıcı her türlü organizma) birisi çünkü ne aşısı ne tedavisi var. Bu anlamda sadece ülkemizin değil, aslında dünyanın problemi. Böyle bir aşı geliştirildiği zaman insanlığa büyük bir hizmet olacaktır." diye konuştu.

Yeni KKKA aşısı çalışmaları

Uzun yıllardır KKKA hastalığı aşısı üzerine çalıştıklarını anımsatan Özdarendeli, bu çalışmaların Kovid-19 salgını döneminde kesintiye uğradığını dile getirdi.

Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığının (TÜSEB) da desteğiyle KKKA hastalığına yönelik aşı çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Özdarendeli, şunları kaydetti:

"Klinik öncesi çalışmalarda son aşamasına geldik. Pandemi döneminden sonra kesintiye uğramıştı, yaklaşık 1,5 yıl önce tekrar dönüş yaptık ve şu anda devam eden bir projemiz var. TÜSEB'in desteklediği bizim ve özel bir şirketin içinde olduğu proje. Bir yıl içinde projenin klinik aşamaya geçmesini umuyorum. Birçok veriyi aldık, toksikoloji deneylerinin yapılması gerekiyor ve birkaç deneyi daha bitirmemiz gerekiyor. Çok uzun yıllar verdik bu projeye. Faz-1 çalışmalarına başlayacağız diye düşünüyorum."

KKKA hastalığıyla mücadelede inaktif aşı üretilmesine yönelik çalışmada yaklaşık 6 yıl önce Faz-1 noktasına gelinmiş ancak hastalığa karşı daha iyi sonuç veren ve üretimi cansız virüs veya bakteri aşılarına (inaktif) kıyasla daha kolay olan rekombinant aşı için yeni çalışma başlatılmıştı. Çalışması devam eden yeni aşının klinik öncesi verilerinde inaktif aşıdan daha yüksek, daha iyi sonuçlar elde edildiği açıklanmıştı.