Kayseri ve
Sivas'ı bekleyen olası
Deprem saha gözlem raporunda adı geçen Deliler Fayı/Bünyan-Sarıoğlan-Tecer Seğmentine ait veriler Maden Teknolojisi ve Yer Bilimleri Uzmanı
Serkan İçelli tarafından yayımlandı.
Kayseri ve Sivas'ı bekleyen olası deprem saha gözlem raporundan kesitler:
DELİLER FAYI /BÜNYAN-SARIOĞLAN-TECER SEGMENTİ (38.85°G - 39.47°KD) SAHA GÖZLEM RAPORU
Birikmiş deformasyon enerjisinin açığa çıkacağı bir depremin oluşmasını, ancak enerji biriken ve deprem olacağı varsayılan fay üzerinde sürekli olarak ölçüm yaparak tespit edebiliriz. Yine de tam gün ve saat vermek imkânsızdır.Aynı zamanda önceden , çok yakında burada şu büyüklükte deprem olma riski var derseniz , sosyoekonomik olarak kaos yaratabilirsiniz. İnsanların psikolojisinden ,eğitime, ticarete kadar bir çok alanda alarm seviyesine geçmeniz gerekir. Depremin ne zaman olacağı belli olmadığı için bu durum çok ciddi sorunlara yol açar. Bu tür haberler, arazi ve emlak spekülasyonuna da açıktır.Bu çalışma tamamen kendi imkanlarımızla ,bireysel cihaz ve donanımla Fay hattı üzerinde saha çalışması ile yapılmıştır. Alınan veri ve parametrelerin %100 doğruluğu kesin olmayıp sapmalar olabilecektir.Deliler Fayı da büyük depremlere yol açabilecek doğrultu atımlı bir faydır. Toplamda 205 km kadar olan Deliler fayı, Kayserinin güneyinde Ecemiş fayı ile birleşmektedir. Yıllık kayma hızı 0.5 mm/1 mm arasında olup en büyük ürettiği deprem büyüklüğü ve tarihi bilimsel olarak ortaya koyulamamıştır.Çalışma alanımız; 38.85°G - 39.47°KD arası Deliler fay zonuna ait Kayseri’nin kuzeyi olan Bünyan segmenti ,Sarıoğlan segmenti ve Sivas’ın doğusu Tecer segmentinde toplam 150 km lik bir alandır.Sivas havzası üzerindeki en önemli diri fay olan Deliler Fayı’nın yapısal ve kinematik özelliklerine ilişkin saha verileri toplanmıştır. Jeolojik çalışmaların yürütüldüğü uzun profillerde, ortalama 8 nokta aralığında ve her bir noktadan çeşitli veriler almak suretiyle toplam 18 noktada, yüzey jeolojisi verileriyle birlikte yorumlanmıştır.Deprem öncesi yerde oluşan gerilme birikimi yerin elektrik özelliklerini etkileyeceğinden dolayı Elektrik Özdirenç kesitleri alınmış olup;BÜNYAN BURHANİYE mevkii 0.10/0.30 m 220 OHM - 0.30/1 m 45 OHMSARIOĞLAN KARAAĞIL mevkii 0.10/0.30 m 220 OHM - 0.30/1 m 60 OHMTECER KARAPINAR mevkii 0.10/0.30 m 300 OHM - 0.30/1 m 105 OHMDepremden önce özdirenç değişimi tek başına bir anlam ifade edemez.
Manyetik Alan Değişimi
18 ayrı noktada pusula sapması yok.GPS ve CNSS ile elde edilen yer değiştirmelerENVISAT-ASAR ve SENTİNEL-1AYakın zaman 2004-2023 uydu görüntülerinde kümülatif bir yer değiştirme bulgusu elde edilmemiştir.
Sismisite analizleri
Bünyan, Kayseri, Türkiye BNN_KO, Dikey Bileşenli İstasyon verileri satabil.
Arkeolojik geçmiş
14.2 km Altinyayla , 42.3 km Kangal , 43.3 km Sarkisla ve 49.8 km Sivas’a uzaklığı bulunan Sarissa Antik kenti Hititlerin önemli yerleşimlerinden biridir. Arkeolojik olarak M.Ö 1400 /1500 yılları arasında bir yangınla yok olduğu saptanmıştır.Stratigrafik ayırımlar yapılırken kaya türü özellikleri, kayaların kökeni, fiziksel ve kimyasal bileşimi, , fosil türü, oluşum şekli gibi birçok özellik gözden geçirilmiş olup Stratigrafi birimlerinin üzerindeki deformasyon ve yer değiştirme bulguları deprem kaynaklı bir yok oluşu çağrıştırmaktadır. Yok oluşun yangın ile gerçekleşmesinden ziyade deprem ile gerçekleşmesi daha mantığa yatkındır. Bulunan tabletler arasında yangın ve depremden ile ilgi yazı yoktur.
Ekolojik Anormallik Radon ve diğer zehirli gazı çıkışı
Radon ve diğer zegirli gaz türleri canlı popülasyonu üzerinde ağır etki yapabilmektedir. Gözlemlerimizde, Ekolojik anomaliye rastlanmadı, mevsim normalleri dışında kuruyan bitki ve ölü hayvan türüne rastlanmadı.
Yeraltı su seviyesi ve Sıcaklığı
3 ayrı segment 8 ayrı kuyu ve doğal kaynak suyu seviyeleri ile sıcaklığı mevsim normallerinde ortalama 10/14 C dir.
Kaplıca ve su kaynaklarının fiziksel ve kimyasal özellikleri
Çalışma alanı güzergahında Kaplıca mevcut değil, çevredeki göletlerde ve Palas Tuzla gölünde mevsim normallerinde bir su seviyesi olduğu, anlık su sıcaklığının ortalama 14.2 C olduğu, canlı popülasyonun mevcut ve sağlıklı olduğu saptanmıştır.
Hayvanların davranışlarındaki anormallikler
3 ayrı çiftlikte toplam 220 büyükbaş 340 küçük baş ve çalışma alanlrı içinde başıboş ve sahipli köpekler üzerindeki incelemelerimizde Anksiyete, sıkıntı ve endişe, kaçma, havlama, uluma, ağlama. Psikojenik şok, havayı koklama, yeri kazma belirtileri homojen olarak dağılım göstermemektedir. Belirtiler çok küçük bir azınlık hayvan grubunda baş göstermektedir.
SONUÇ
Yapmış olduğumuz saha çalışmasında belirttiğimiz koordinatlar arasında büyük deprem emaresi hiçbir bulguya rastlanmamıştır.Arkeolojik kalıntıların depremle işkisi olduğu ortalama 3000 yıl önce büyük bir depremin yaşandığı ve sarissa kentinin yok olduğunu varsaydığımızda;Aradan gecen 3000 yıl x 0.5/1 mm kayma hızı = 1.5 metre ile 3 metre arasında bir deformasyon enerjisinin biriktiğini göstermektedir. Aletsel ve tarihsel kayıtlarda bölge için yeterli kayıt yoktur. Bu birikmiş olan enerjinin atım yapması halinde 5.0//6.5 magnitudlerde deprem üretmesi mümkündür.Çalışma alanı üzerinde deprem emareleri ile bir korelasyon yoktur.Yakın çevre sismik aktivite hiposantr ve episantr kutuplaşmaları ve algoritmik çözümler yıkıcı bir deprem bulgusu içermemektedir.Unutulmamalıdır ki orta ölçekli depremler bir emare olmadan aniden gelmektedir. Deprem büyüklüğünü ortalama hesaplayabiliyor olsakta zamanı ve tam yerini maalesef günümüz teknolojisi ile hesaplayamıyoruz .Özetle belirlediğimiz koordinat ve segmentler üzerinde 5.0/6.0 magnitud değerleri geçebilecek bir deprem beklemediğimi belirtmek isterim.
Yaşanacak olan büyük bir depremi en az zararla atlatmak istiyorsak;
Yapıların etüt, projelendirme ve inşaat süreçlerindeki hata veya eksiklikler ivedilikle giderilmelidir. Riskli yapılar tespit edilip imha edilmelidir.Çürük olan yapıyı ne kadar güçlendirirsek güçlendirelim ancak kendimi kandırırız.Özellikle
Sivas ve Kayseri illerimiz için değil, tüm Türkiye’de seferberlik başlatılması gereklidir. Deprem zararlarını azaltmanın ve depreme hazır olmanın en önemli unsuru yapıların depreme hazır olmasıdır. Katil kolonların kurbanı olmamak için İl ve İlçelerde kesik kolon avına çıkılıp tespitler yapılmalı ve acil önlem alınmadır.Okul ve işyerlerinde
Eğitim seferberliği başlatılmalıdır. Kentsel alanlarda hasar görebilirliği azaltmak için alınması gereken önlemler hakkında halka yönelik etkin bilgilendirme ve eğitim programları uygulanmalıdır. Ailenizle sık sık tatbikat yapın, işyerinizde tatbikatların yapılması için baskıda bulunun. Deprem nedeniyle ülkemizde yaşanan acıların tekrarlanmaması için bulunduğumuz coğrafya itibariyle karşı karşıya kaldığımız doğa ve teknoloji kaynaklı afet risklerine karşı farkındalık ve tatbikat çalışmaları sıklıkla yapılmalıdır. Kurtarma tatbikatı değil, deprem öncesi, anı ve sonrası tatbikatlarına okul, iş yeri ve mahalle bazlı mikro bölgelendirmeler ile halk’ın sürekli farkındalıklı ve duyarlı halde kalması sağlanmalıdır.Unutmayın! Deprem unutulunca öldürür…" ifadeleri kullanıldı.